زخم های بستر مناطقی هستند که به پوست و بافت های زیرین آسیب میرسانند که در اثر فشار یا اصطکاک مکرر و مداوم ایجاد میشوند. این نوع از آسیب پوستی میتواند به سرعت در هر فردی که تحرک کمتری دارد ایجاد شود، مانند افراد مسن یا کسانی روی تخت یا صندلی بدون تحرک هستند. پوست نواحی استخوانی مانند پاشنه پا، آرنج، پشت سر و دنبالچه به ویژه در معرض خطر هستند. با این حال، از اهمیت زخم بستر گردن نمیتوان صرفنظر کرد چون اغلب این قبیل از بیماران معمولا به شکل خوابیده در تخت هستند که پوست گردن را مستعد زخم بستر میکند.
فقدان جریان خون کافی در صورت عدم درمان میتواند باعث مرگ بافت آسیب دیده شود. درمان زخم بستر خصوصا زخم بستر گردن که مکررا در تماس با سطح تخت میباشد، دشوار است و همچنین میتواند منجر به عوارض جدی شود.
زخم بستر گردن که با اسامی آسیب های فشاری، زخم های فشاری ناحیه گردن و زخم های دکوبیتوس (درازکش) نیز شناخته میشود، از جمله عوارض رایج در بیمارستان ها و خانه های سالمندان که بیماران بدون تحرک یا با تحرک اندک دارند، میباشد. پوست ناحیه گردن بسیار مستعد اصطکاک و ساییده شدن در اثر تماس با بالش، ملحفه و روتختی و حتی لباس فرد میباشد که این اصطکاک مکرر پوست ناحیه گردن را در معرض خطر ایجاد زخم بستر گردن قرار میدهد.
اگر برای مدت طولانی در بستر بوده اید، قسمت هایی از پوست که دائما با تشک یا صندلی در تماس هستند، شروع به تغییر رنگ میکنند. این نشان میدهد که پوست در خطر زخم شدن است. زخم بستر به چهار سطح طبقه بندی میشوند، از جمله:
• درجه l - زخم بستر درجه 1 با علائم رنگ پوست معمولا قرمز، آبی، بنفش یا سیاه
• درجه ll- مقداری از دست دادن یا آسیب پوست که شامل بالاترین لایه های پوستی میشود
• درجه lll- نکروز (مرگ) پوستی، محدود به لایه های پوستی
• درجه lV- نکروز (مرگ) یا آسیب پوستی و ساختارهای زیرین مانند تاندون، مفصل یا استخوان
زخم بستر گردن درمان نشده منجر به انواع مختلفی از شرایط ثانویه میشود، از جمله:
• سپسیس (باکتری هایی که وارد جریان خون میشوند و موجب عفونت خون میشوند)
• سلولیت (التهاب بافت بدن، ایجاد تورم و قرمزی)
• عفونت های استخوانی و مفاصل
• آبسه (مجموعه از چرک)
• سرطان (سرطان سلولی فلسی)
زخم بستر گردن به دلیل اعمال فشار ثابت به پوست ناحیه گردن در یک دوره زمانی ایجاد میشود. پوست افراد مسن، نازک تر و شکننده تر است، به این معنی که افراد مسن در طول ماندن طولانی مدت در رختخواب در معرض خطر ابتلا به زخم بستر گردن هستند.
سایر عوامل خطر برای زخم بستر گردن عبارتند از:
• بی تحرکی و فلج- برای مثال به دلیل سکته مغزی یا آسیب شدید سر.
• محدود به نشستن یا دراز کشیدن در رختخواب.
• اختلال در احساس یا اختلال در توانایی پاسخ به درد- به عنوان مثال، افراد مبتلا به دیابت که آسیب عصبی را تجربه میکنند، در معرض افزایش خطر ابتلا به زخم بستر خصوصا ناحیه گردن هستند.
• سوءتغذیه- میتواند منجر به نازک شدن پوست ناحیه گردن و خونرسانی ضعیف به پوست شود، به این معنی که پوست گردن بسیار شکننده تر است.
• چاقی- اضافه وزن در ترکیب با مثلا بی تحرکی یا محدود شدن به نشستن یا دراز کشیدن میتواند فشار بیشتری بر مویرگ ها وارد کند. بنابراین، در چنین وضعیتی، جریان خون به ناحیه پوست کاهش پیدا میکند.
• اختلالات گردش خون- منجر به کاهش جریان خون به پوست گردن میشود.
• سیگار کشیدن- باعث کاهش جریان خون در پوست گردن میشود و در ترکیب با کاهش تحرک، میتواند منجر به زخم بستر گردن شود. بهبود زخم بستر گردن نیز برای افرادی که سیگار میکشند، روند کندتری دارد.
اگر از ویلچر استفاده میکنید، به احتمال زیاد در قسمت هایی از بدن که روی صندلی قرار میگیرند (درصورت استفاده از ویلچری که پشتی دارد، پوست ناحیه گردن در معرض ساییدگی قرار میگیرد) زخم بستر ایجاد میشود.
سایر مناطقی که مستعد ساییدگی و اصطکاک و به دنبال آن، ایجاد زخم بستر هستند:
• پشت یا کناره های سر
• لبه های گوش
• شانه ها یا تیغه های شانه
• استخوان لگن
• پایین کمر یا دنبالچه
• پشت یا کناره های زانو
• پاشنه ها، مچ پا و انگشتان پا
اگر برای هر دوره زمانی روی تخت یا صندلی محبوس هستید، مهم است که از خطر ابتلا به زخم بستر به ویژه زخم بستر گردن آگاه باشید. برای جلوگیری از زخم بستر و آسیب پوست، شما یا مراقب یا پرستارتان باید فشار در ناحیه مستعد کاهش دهید، زمان اعمال فشار را کاهش دهید و کیفیت پوست را بهبود بخشید. سطوح تعدیل کننده فشار مانند تشک ها و بالشتک های ولیچر ممکن است با توزیع یکنواخت فشار به کاهش فشار کمک کند.
دستگاه های نظارت بر آسیب فشار که میزان رطوبت پوست، حرکت بدن و فشار را اندازه گیری میکنند ممکن است برای جلوگیری از زخم بستر گردن و سایر آسیب های پوستی استفاده شوند. نمونه ای از دستگاه ها، تشک های حسگر فشار هستند که روی تخت ها یا ویلچر قرار میگیرند.
با تهیه برنامه متناسب با موقعیت، شما، مراقب و پرستارتان میتوان از ایجاد زخم بستر گردن و یا پیشرفت آن جلوگیری کنید. این برنامه شامل تغییر وضعیت، وسایل حمایتی، مراقبت روزانه از پوست گردن، رژیم غذایی مغذی و تغییر سبک زندگی خواهد بود.
اگر در معرض خطر بالای زخم بستر گردن هستید، ممکن است یک ارزیابی معمول پرستاری لازم باشد. از آنجایی که ارزیابی بصری پوست ممکن است گاهی غیر قابل اعتماد باشد، تشخیص زودهنگام زخم بستر با استفاده از برخی فناوری های کنار تخت ممکن است به تسهیل مداخلات پیشگیرانه برای درمان زخم بستر کمک کند.
معاینات روزانه برای بررسی علائم هشداردهنده اولیه از جمله:
• قرمز، بنفش یا آبی پوست یا تورم پوستی، به ویژه در نواحی استخوانی.
• علائم عفونت، مانند گرمی پوست، تورم، ترک، پینه و چین و چروک ضروری است.
بسته به شدت زخم بستر، درمان های مختلفی برای مدیریت زخم بستر و بهبود آن وجود دارد. این موارد عبارتند از:
• تغییر منظم وضعیت
• تشک ها و تخت های مخصوص که فشار را کاهش میدهد.
• آگاهی از اهمیت حفظ رژیم غذایی سالم و تغذیه.
• پانسمان های مناسب برای مرطوب نگه داشتن زخم و خشکی نگه داشتن پوست اطراف.
• در صورت در دسترس نبودن پمادها یا سایر پانسمان ها (به عنوان مثال، پانسمان فومی) ممکن است از پانسمان گازی سالین استفاده شود.
• تمیز کردن منظم با محلول های مناسب، بسته به مرحله زخم، هیچ مزیتی از نوع خاصی از آنتی سپتیک (مانند ید) یا درمان آنتی بیوتیک نسبت به داروها و مواد شیمیایی خاص دیگر ندارد.
• جراحی برای برداشتن بافت آسیب دیده که شامل دبریدمان کامل زخم، برداشتن استخوان زیرین یا در معرض خطر و پر کردن فضای خالی.
• عملیات بستن زخم، استفاده از پیوند پوست در صورت نیاز.
• ادامه عادات سبک زندگی حمایتی مانند خوردن یک رژیم غذایی سالم و مغذی، طبق پیشنهاد کارشناسان تغذیه.
تغییرات برای جلوگیری از زخم بستر عبارتند از:
• مطمئن شوید که یک رژیم غذایی سالم و مغذی داشته باشید. این شامل یک رژیم غذایی متعادل (پروتئین، چربی و کربوهیدرات) و مایعات/ آب است. در صورت لزوم، در مورد مکمل های ویتامین و تغذیه (مانند روی، آنتی اکسیدان ها) با پزشک خود صحبت کنید.
• کاهش وزن یا اضافه وزن بدن میتواند باعث ایجاد زخم بستر شود، بنابراین مطمئن شوید که وزن بدن خود را سالم نگه دارید.
• اگر دچار سوء تغذیه هستید یا در خظر سوء تغذیه هستید، مصرف پروتئین، مایعات و انرژی باید افزایش یابد.
• از استفاده از روش های بهداشتی و مراقبت از زخم، خوب آگاه باشید.
• سطوح فعالیت روزانه خود را در صورت لزوم ثابت نگه دارید.
• سیگار کشیدن را ترک کنید.
راه های جلوگیری از آسیب های فشاری و زخم بستر عبارتند از:
• حداقل روزانه پوست را از نظر قرمزی یا علائم تغییر رنگ بررسی کنید.
• نگه داشتن پوست در سطح رطوبت مناسب، زیرا اگر پوست خشک یا خیلی مرطوب باشد، احتمال آسیب بیشتر است.
• استفاده از محصولات مرطوب کننده برای نرم نگه داشتن پوست گردن و جلوگیری از خشکی.
• هرگز نواحی استخوانی را ماساژ ندهید، زیرا پوست این نواحی بسیار ظریف و شکننده است.
مجموعه سلامت ارماطب، پیشرو در ارائه خدمات سلامت و زیبایی، با ایجاد تیم درمانی قوی متشکل از متخصصان، پزشکان، پرستاران توانمند آماده خدمت رسانی به شما میباشد. بنابراین، در صورتی که به زخم بستر دچار شدید یا علائمی از ایجاد زخم بستر در قسمت های مختلف بدن خصوصا ناحیه گردن خود دارید، برای درمان زخم بستر در منزل خود میتوانید با کارشناسان ما تماس بگیرید. ما آماده خدمت رسانی به شما هستیم.