درمان زخم های پرتودرمانی

پرتودرمانی (رادیوتراپی) یک روش درمانی قدرتمند است که رشد سلول های سرطانی را کند کرده یا از بین می برد. برای نیمی از بیماران سرطانی که بسیاری از آنها زندگی خود را مدیون پرتودرمانی هستند، توصیه می شود. با این حال، چنین درمان قدرتمندی به تنهایی به سلول های سرطانی آسیب نمی رساند، بلکه می تواند به سلول ها و بافت های سالم نیز آسیب رساند.

درماتیت پرتویی چیست؟

حدود نیمی از بیماران مبتلا به سرطان، گاهی علاوه بر شیمی درمانی، پرتودرمانی را در دوره درمانشان دارند. با این حال، در حالی که از پرتودرمانی و تابش اشعه در تلاش برای کوچک کردن یا از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود، پوست و بافت اطراف می تواند آسیب ببیند.

 در واقع، تا 95 درصد از دریافت کنندگان پرتودرمانی تا حدودی دچار واکنش پوستی می شوند که به عنوان درماتیت پرتویی شناخته می شود. بر اساس دوز تابش، پرتو استفاده شده و مدت زمانی که پوست در معرض پرتو قرار می گیرد، این آسیب ها می توانند پوست، بافت های زیرین و حتی ساختارهایی تا عمق استخوان را درگیر کنند.

علائم درماتیت پرتویی

زخم های پرتودرمانی می توانند چالشی منحصر به فرد ایجاد کند، به ویژه در افرادی که قبلا دچار سرکوب سیستم ایمنی هستند. درک عوامل خطر و علائم اولیه درماتیت پرتویی بخش مهمی برای به حداقل رساندن آسیب به پوست و حفظ سلامت و راحتی بیمار است. درحالی که احتمال تجربه واکنش پوستی ناشی از پرتودرمانی برای همه زیاد است، عوامل دیگری نیز وجود دارند که می توانند این خطر را افزایش داده و به واکنش های شدیدتر کمک کنند. بیمارانی که چاق هستند و یا افرادی که بیماری های خاص مانند HIV یا دیابت در آنها تشخیص داده شده است، به ویژه مستعد ابتلا هستند. این بیماران و سایرین باید به علائم درماتیت پرتویی توجه داشته باشند و به محض ظهور آنها را برطرف کنند.

سوختگی های ناشی از پرتودرمانی

همه چیز از سن شما در زمان شروع پرتودرمانی گرفته تا نوع سرطان تحت درمان، می تواند بر آسیب های ناشی از تشعشع تاثیر بگذارد، اما زخم های خاصی برای همه بیماران شایع تر هستند.

قرار گرفتن در معرض متمرکز اشعه ایکس در طول پرتودرمانی اغلب باعث سوختگی هایی در پوست می شود. هنگامی که اشعه ایکس از پوست عبور می کند، رادیکال های آزاد خطرناکی تولید می کند که به DNA آسیب می رساند، به بافت پوست آسیب می رساند و باعث التهاب می شود. این عارضه جانبی آنقدر شایع است که حدود85 درصد از بیماران پرتودرمانی دچار سوختگی متوسط تا شدید در طول درمان و پس از درمان می شوند.

سوختگی ناشی از پرتودرمانی به زودی پس از درمان رخ می دهد، اما به دلیل کاهش ظرفیت بدن برای التیام، آسیب پوست می تواند ماه ها یا سال ها بدون مداخله مناسب ادامه یابد. این امر به ویژه از آنجایی که پرتودرمانی ها به سرعت برنامه ریزی می شوند، زمان بندی بین دوزهای درمان و ترمیم پوست را محدود می کنند. بسیاری از این علائم سوختگی ناشی از تابش اشعه با گذشت زمان تشدید می شوند:

• قرمزی
• خارش
• پوسته پوسته شدن
• درد و تورم
• رطوبت و تاول زدن
• تغییرات رنگدانه ها

متاسفانه، در سوختگی های ناشی از پرتودرمانی آسیب به پوست متوقف نمی شود. زخم ناشی از پرتودرمانی و تابش اشعه مانند سوختگی هستند، با این حال زخم هایی هستند که بهبود نمی یابند و خطر عفونت را افزایش می دهند.

پرتودرمانی یک روش شناخته شده در درمان بیماران مبتلا به سرطان است. عدم بهبود زخم در بافت های تحت تابش یک مشکل بالینی رایج و چالش برانگیز است.

درمان زخم ناشی از پرتودرمانی

پروتکل درمان زخم های  ناشی از تابش اشعه بر اساس عوامل متعددی در رابطه با بیمار، سلامت او و شدت زخم است. در برخی موارد، پمادهای تجویزی یا پانسمان های مخصوص زخم ممکن است برای بهبود کامل پوست کافی باشد. با این حال، در مورد زخم های شدیدتر یا غیر التیام پذیر، ممکن است به اکسیژن درمانی هایپرباریک نیاز باشد. در طول این درمان، بیماران زمانی را در یک محفظه تحت فشار می گذارند که در آن از اکسیژن 100 درصد خالص برای افزایش فرآیند بهبود زخم و محافظت در برابر عفونت استفاده می شود.

زخم های ناشی از پرتودرمانی، به ویژه زخم های مزمن مانند زخم های غیر التیام بخش، برای بهبود نیاز به درمان حرفه ای دارند. یک تکنیک واحد نمی تواند به ماهیت پیچیده زخم های ناشی از تشعشعات بپردازد. تنها یک رویکرد جامع که برای نیازهای خاص شما تنظیم شده است می تواند بهترین نتایج را ارائه دهد.

 تغذیه استراتژیک

تغذیه نقش مهم تری در مراقبت از زخم پرتویی شما نسبت به آنچه انتظار دارید ایفا می کند. ویتامین ها و مواد معدنی سوخت سلول ها را تامین می کنند زیرا زخم ها را التیام و بازسازی می کنند. این بدان معنی است که فرآیند بهبودی بدن شما تنها زمانی می تواند عملکرد مطلوبی داشته باشد که تمام کمبودهای تغذیه ای برطرف شود. برخی از مواد مغذی به ویژه برای روند بهبودی مهم هستند. نشان داده شده است که دوزهای بالای ویتامین C باعث تسریع بهبود زخم و معکوس کردن اختلال در سنتز کلاژن می شود. ویتامین C با افزایش تولید کلاژن و محافظت از سلول ها در برابر آسیب رادیکال های آزاد، یک نیروی قدرتمند برای التیام زخم است.

پروتئین همچنین یک ماده مغذی حیاتی در فرایند بهبود زخم است زیرا ستون فقرات ترمیم عضلات، پوست و بافت بدن است. درست همانطور که چوپ چارچوب یک خانه را ایجاد می کند، پروتئین نیز چارچوب بدن شما را ایجاد می کند. اگر بدن شما دچار کمبود پروتئین باشد، نمی توانید کلاژن تولید کند یا نیازهای آسیب ها را برطرف کند.

 مراقبت صحیح از زخم

مراقبت صحیح از زخم سنگ بنای هر درمانی است. ایجاد یک روال ثابت از پانسمان، تمیز کردن و مراقبت از زخم شما از آسیب بیشتر جلوگیری می کند و محیطی را ایجاد می کند که از روند بهبودی مداوم پشتیبانی می کند. بهترین پانسمان زخم مقدار مناسبی از رطوبت را روی پا حفظ می کند تا محیطی مطلوب برای زخم ایجاد کند. بسته به دو مرحله و شدت زخم باید حداقل یک یا دو بار در روز تعویض شود. 

حذف فشار نیز یک جزء بسیار مهم است که اغلب نادیده گرفته می شود. وقتی حذف فشار از روی ناحیه زخم انجام می دهید، به سلول های سالم بهترین فرصت برای رشد و شکوفایی داده می شود. استراتژی های حذف فشار بسته به ناحیه آسیب دیدگی شما متفاوت است. ممکن است لازم باشد در موقعیت دیگری بخوابید، از ویلچر استفاده کنید یا بخش های خاصی از برنامه خود را تنظیم کنید.

پانسمان های نوین زخم

پانسمان نوین زخم یکی از موثرترین روش های درمانی زخم های ناشی از پرتودرمانی محسوب می شود. نوع پانسمان به مقدار اگزودای زخم بستگی دارد. پانسمان های معمول شامل هیدروژل و یک پانسمان ثانویه است؛ ورقه های فوم یا آلژینات در صورتی که خونریزی وجود داشته باشد.

بیمار ممکن است نیاز به آنتی بیوتیک اضافی داشته باشد. در صورتی که میزان عفونت و اگزودای زخم شدید باشد، پانسمان زخم نیز باید روزانه تعویض شود. تمام این موارد حتما باید تحت نظر درمانگر زخم تجویز و انجام گیرد.

هزینه درمان زخم پرتودرمانی

طول درمان زخم های پرتودرمانی به عوامل گوناگونی وابسته است. از جمله، رعایت پروتکل های بهداشتی توسط فرد بیمار، پانسمان های متوالی و تمیز نگه داشتن محل زخم برای جلوگیری از ایجاد عفونت و نوع درمانی که استفاده می شود، همگی در تعیین هزینه نهایی درمان زخم رادیوتراپی موثر است.

مجموعه ارماطب مفتخر است با ایجاد تیم کامل درمانی اعم از پزشکان، پرستاران و مختصصان رشته ها گوناگون آماده خدمت رسانی به عموم مردم با انواع نیازهای درمانی و زیبایی باشد. همچنین، با حضور متخصصان و پرستاران حرفه ای در رابطه با درمان زخم به خصوص درمان زخم ناشی از پرتودرمانی و تابش اشعه می تواند به شما عزیزان یاری رساند.

بنابراین، در صورتی که با انواع زخم های ناشی از پرتودرمانی و تابش اشعه روبه رو هستید، بدون فوت وقت می توانید با کارشناسان ما تماس حاصل کرده و از خدمات درمان زخم ارماطب بهره ببرید. ما آماده خدمت رسانی به شما هستیم.