در مقالۀ پیشین به توضیحاتی در رابطه با معرفی اولیۀ سرطانی (آشنایی با سرطان لنفوم) پرداختیم که سیستم لنفاوی، یکی از اجزای مهم و موثر در سیستم ایمنی بدن، را تحت تاثیر قرار میداد. در ادامه از علائمی که میتوانند پزشک را به تشخیص این بیماری راهنمایی کند، گفتیم و مهمترین انواع این دسته از سرطانها را برشمردیم. حال در این مقاله با توجه به داشتن اطلاعات کلی از لنفومها و نحوۀ تشخیص آنها، این موضوع را با شرح دلایل ابتلا به این بیماری، درمان و پیشآگهی آن ادامه خواهیم داد.
دلایل ابتلا به لنفوم
بهطور کلی باید گفت سرطان نتیجۀ رشد کنترلنشدۀ سلولهاست. در حالت طبیعی، طول عمر متوسط سلول کوتاه است و بعد از مدتی از بین میرود. با این حال، در افراد مبتلا به لنفوم، سلول به گونهای غیرقابل کنترل رشد میکند و به جای مرگ بهموقع، به بخشهای دیگر بدن گسترش مییابد. هنوز دقیقا مشخص نیست که چه چیزی باعث لنفوم میشود، اما تعدادی از عوامل خطر (ریسک فاکتورها) با این نوع از سرطانها ارتباط دارند.
ریسک فاکتورهای موثر در بروز لنفوم؛ بیشتر موارد لنفوم تشخیصدادهشده علت مشخصی ندارند. با این حال، برخی از افراد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری قرار میگیرند.
ریسک فاکتورهای موثر در بروز لنفوم غیرهوچکینی عبارتند از:
نقص ایمنی: این شرایط ممکن است به دلیل تضعیف سیستم ایمنی بدن توسط ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) یا یا همان بیماری ایدز، یا مصرف داروهای سرکوبکنندۀ سیستم ایمنی باشند که به دلایل مختلفی از جمله پیوند عضو مصرف میشوند.
بیماریهای خودایمنی: افرادی که به بیماری خودایمنی خاصی مبتلا هستند (زمانی که سیستم ایمنی بدن به دلایل گوناگونی، سلولهای خودی را بیگانه تشخیص میدهد و به مبارزه با آنها میپردازد)، مانند آرتریت روماتوئید و بیماری سلیاک، خطر بیشتری برای ابتلا به لنفوم دارند.
سن: سرطان لنفوم بیشتر در افراد بالای 60 سال دیده میشود. با این حال، برخی از انواع آن بیشتر در کودکان و نوزادان مشاهده شده است که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
جنسیت: همانطور که پیشتر هم اشاره کردیم، این سرطان انواع مختلفی دارد که با توجه به آمارها و مطالعات شیوع برخی از انواع آن در زنان و برخی دیگر نیز در مردان شایعترند.
نژاد: با توجه به مطالعات، سفیدپوستان در ایالات متحده بیشتر از آفریقایی-آمریکاییها یا آسیایی-آمریکاییها به برخی از انواع لنفوم مبتلا میشوند.
-عفونت: افرادی که به عفونتهای خاصی از جمله هلیکوباکتری پیلوری، هپاتیت C یا ویروس اپشتین بار (EBV) مبتلا شدهاند، با افزایش خطر ابتلا به لنفوم غیرهوچکینی روبهرو هستند.
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و تشعشع: افرادی که در معرض مواد شیمیایی موجود در سموم دفع آفات، کودها و علفکشها قرار میگیرند، احتمال ابتلای بالاتری به لنفوم دارند. تشعشعات هستهای هم عامل خطر دیگری است که این روزها با توجه به پیشرفت صنایعی که از ذخایر هستهای به منظور تامین انرژی استفاده میکنند، بسیار باید مورد توجه و پیشگیری قرار گیرد.
ریسک فاکتورهای موثر در بروز لنفوم هوچکینی عبارتند از:
سن: سن بیشتر افرادی که لنفوم هوچکینی در انها تشخیص داده میشوند، بین 20 تا 30 و بالای 55 سال است.
جنسیت: مردان بیشتر از زنان به این نوع لنفوم مبتلا میشوند.
سابقۀ خانوادگی: افرادی که خواهر یا برادرشان به این لنفوم گرفتار میشوند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا قرار دارند.
مونونوکلئوز عفونی: عفونت با ویروس اپشتین بار میتواند باعث مونونوکلئوز و در ادامه تشدید خطر ابتلا به لنفوم هوچکینی و غیر هوچکینی شود.
نقص ایمنی: افراد مبتلا به بیماری ایدز خطر بیشتری برای ابتلا به لنفوم دارند.
لنفوم در کودکان
بسیاری از ریسک فاکتورها برای لنفوم در کودکان، مشابه ریسک فاکتورهای لنفوم در بزرگسالان است، اما مشاهده شده که انواع خاصی از لنفوم در کودکان شیوع بیشتری دارد. بهعنوان مثال، لنفوم هوچکینی در کودکان 15 ساله و کمتر شایع است. همچنین نوع غیرهوچکینی که در کودکان رخ میدهد، بهطور معمول بهصورت تهاجمی و با رشد سریع عمل میکند.
کودکانی که در سیستم ایمنی بدنشان نقص دارند، مانند مبتلایان به ایدز یا کسانی که داروهای سرکوبکنندۀ سیستم ایمنی بدن مصرف میکنند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به لنفوم هستند. به همین ترتیب، کودکانی که تحت پرتودرمانی یا شیمی درمانی قرار گرفتهاند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این نوع سرطان هستند.
درمان سرطان لنفوم چیست؟
هماتولوژیستها پزشکانی هستند که در زمینۀ خون، مغز استخوان و اختلالات سلولهای ایمنی فعالیت تخصصی دارند و متخصصان سرطان نیز تومورهای سرطانی را درمان میکنند. پاتولوژیستها ( آسیب شناسی ) ممکن است با این پزشکان همکاری کنند تا در برنامهریزی درمانی کمک کنند و تشخیص دهند که کدام درمان خاص موثر واقع خواهد شد.
درمانهای لنفوم به مرحلۀ سرطان بستگی دارد. پزشکان تومور را "مرحلهای" میکنند تا بتوان مشخص کرد سلولهای سرطانی تا چه اندازه گسترش یافتهاند. تومور مرحلۀ 1 به یک یا چند غدد لنفاوی محدود میشود، در حالیکه تومور مرحلۀ 4 به اندامهای دیگر، مانند ریهها یا مغز استخوان گسترش یافته و اصطلاحا دچار متاستاز شده است.
درمان لنفوم هوچکینی شامل پرتودرمانی برای کوچک کردن و از بین بردن سلولهای سرطانی است. پزشکان همچنین داروهای شیمی درمانی را برای از بین بردن سلولهای سرطانی تجویز میکنند. شیمی درمانی و پرتودرمانی برای درمان لنفوم غیرهوچکینی نیز استفاده میشود. درمانهای بیولوژیکی که سلولهای B سرطانی را هدف قرار میدهند نیز میتوانند موثر باشند؛ نمونهای از این نوع داروها ریتوکسیماب نام دارد. در برخی موارد، از سلولهای بنیادی یا پیوند مغز استخوان برای ساخت سلولهای سالم سیستم ایمنی استفاده میشود.
طول عمر بیماران سرطان لنفوم؟
بر اساس گزارشهای انجمن لوسمی و لنفوم (LLS)، لنفوم هوچکین یک سرطان بسیار قابل درمان است. لازم به ذکر است که شانس بقا برای بیماران مبتلا به لنفوم هوچکینی و غیرهوچکینی به میزان گسترش سلولهای سرطانی و نوع آنها بستگی دارد. طبق انجمن سرطان آمریکا (ACS)، شانس بقای پنجساله بیماران لنفوم غیرهوچکینی 70 درصد و شانس بقای دهسالۀ آنها 60 درصد است. میزان طول عمر در ابتلا به لنفوم هوچکین هم به مرحلۀ آن بستگی دارد. شانس بقای پنجساله برای مرحله 1، 90 درصد است، در حالیکه همین شانس بقا برای مرحله 4، 65 درصد میباشد.
آیا سرطان لنفوم همان سرطان خون است؟
لوسمی (که در فارسی عموما سرطان خون نامیده میشود) و لنفوم هر دو انواعی از سرطانهای مرتبط با خون هستند و برخی از علائم مشترک را دارند. با این حال، منشا، روشهای درمانی و علائم خاص آنها، این دو نوع سرطان را از یکدیگر متمایز میکند که در ادامه جنبههای تمایز آنها را باهم بررسی میکنیم:
علائم: افراد مبتلا به لنفوم و لوسمی تب و تعریق شبانه دارند. با این حال، لوسمی احتمالاً باعث خونریزی بیش از حد، کبودشدگی بیدلیل پوست، سردرد و افزایش عفونت میشود. از طرف دیگر، افراد مبتلا به لنفوم بیشتر دچار خارش پوست، کاهش اشتها، کاهش وزن غیرقابل توجیه و تورم غدد لنفاوی میشوند.
منشا: سرطان خون به طور معمول از مغز استخوان شروع میشود (منشا میلوئیدی بهجای لنفوئیدی) و همین عاملی است تا مغز تعداد زیادی گلبول سفید تولید کند. اما لنفوم از غدد لنفاوی شروع میشود و با گسترش گلبولهای سفید خون غیرطبیعی پیشرفت میکند.
درمان: معمولا از شیمی درمانی و پرتودرمانی برای درمان هر دو استفاده می شود، اما سرطان خون دو روش درمانی دیگر نیز دارد: پیوند سلولهای بنیادی و درمان دارویی هدفمند.
در این مقاله سعی کردیم تا اطلاعات کامل و جامعی را در زمینۀ سرطان لنفوم در اختیار بگذاریم. در صورتی که نیازمند اطلاعات بیشتر یا در جستجوی پزشکی حاذق برای درمان این نوع از بیماریها هستید، میتوانید از طریق راههای زیر با کارشناسان ما در شرکت گردشگری سلامت ارماطب که پلتفرمی مطمئن برای در اختیار گذاردن پزشکان مجرب و متخصص در این زمینه محسوب میشود، در ارتباط باشید: