آشنایی با روانشناسی

امروزه نحوۀ زندگی به کلی با گذشته تفاوت دارد. پیدایش جنبه‌های مختلف زیستی و مطالعاتی، ابعاد گوناگونی را به زندگی انسان‌ها وارد کرده است که موفقیت در آن‌ها بدون داشتن آگاهی تقریبا غیرممکن است. از طرفی دیگر، کسب این آگاهی خود به تنهایی امکان‌پذیر نیست؛ چه از نظر زمانی، و چه از نظر توانایی. از این رو کمک گرفتن از یک مشاور می‌تواند به ما در بهبود معیارهای زندگی و ارتقای کیفیت ارتباط ما با دیگران، تا حدی زیادی کمک کند.

علم روانشناسی یکی از شناخته‌شده و موثرین ابزارها برای دستیابی به اهدافی است که در بالا ذکر کردیم. چرا که این علم به مطالعۀ رفتار و ذهن انسان‌ها می‌پردازد. بنابراین آشنا شدن با این علم می‌تواند تا حد زیادی در کسب مهارت‌های ارتباطی ما را راهنمایی کند. اگر به دنبال اطلاعات بیشتر و جامع‌تری دربارۀ این حوزه هستید، خواندن این مقاله را از دست ندهید!

تاریخچۀ روانشناسی

از آنجا که این حیطه از علم با رفتار انسان سروکار دارد و آن هم برآمده از ذهن است، غیرقابل انتظار نیست اگر بگوییم نسبت به سایر نظام‌های علمی پیشینۀ دور و درازتری دارد. چنانکه شواهدی نشان‌دهندۀ مطالعات دانشمندانی چون افلاطون و ارسطو هستند. البته پژوهش‌های روان‌شناختی علمی و دانشگاهی و تحقیقات قابل توجه روانشناسی از حوالی قرن هجدهم آغاز شده‌اند و ابداع اصطلاح «روانشناسی» حتی پیشینه‌ای به اندازۀ 100 سال هم ندارد! رادولف گوسلنیوس که یک فیلسوف تحصیل‌کردۀ آلمانی بود، این واژه (Psychology) را برای نخستین بار در سال 1950 به کار برد.

واژۀ Psychology از Psych گرفته شده که در زبان یونانی به معنای روح است اما بر اساس یک اشتباه رایج در زبان انگلیسی این واژه معادل Mind در نظر گرفته شده و حیطه‌ای از علم است که با استفاده از یکسری روش‌های خاص به بررسی روان (ذهن)، فرایندهای ذهنی (همچون احساس، ادراک، اندیشه، هوش، شخصیت، انگیزش و حافظه) و رفتار در موجودات زنده می‌پردازد.

تعریف انواع روانشناسی

همان‌قدر که ذهن انسان جنبه‌های گوناگونی را پوشش می‌دهد، روانشناسی هم علم بسیار گسترده و وسیعی است و حیطه‌های متنوعی همچون مطالعۀ رفتارهای انسانی و عواقب آن‌ها، بررسی افکار و فرآیندهای روانشناختی همچون هیجانات و احساسات، مطالعه بر روی آنچه در مغز می‌گذرد، بررسی اختلالات روانی، مدیریت شرایط و بحران‌های سخت و مواردی از این قبیل می‌پردازد. از این رو، زیرشاخه‌های متعددی را برای روانشناسی به تصویر می‌کشند که برخی از قابل توجه‌ترین این زیرشاخه‌ها را در ادامه ذکر کرده‌ایم:

روانشناسی بالینی؛ با مهم‌ترین زیرشاخه از این علم شروع کنیم! کسی که در حیطۀ روانشناسی بالینی مشغول به فعالیت شده است، با کمک روش‌های علمی و نظریه‌های ثابت‌شده اختلالات هیجانی و رفتاری افراد را مورد توجه قرار داده و کفایت روند درمان افراد درگیر را بررسی و ارزیابی می‌کند. این اختلالات طیف گسترده‌ای را در بر می‌گیرند که برخی از آن‌ها عبارتند از مشکلات روابط اجتماعی، افسردگی و اضطراب و ناامیدی، اعتیاد به مواد مخدر و تعارضات خانوادگی.

روانشناسی شخصیت؛ هرچند که ممکن است مفهوم شخصیت بدیهی به نظر برسد اما تعاریف متنوعی را برای ان مطرح کرده‌اند. البته به‌طور کلی شخصیت را مجموعه‌ای از ویژگی‌های افراد می‌دانند که رفتارهای اجتماعی، اعتقادات و احساسات، افکار و میزان تلاش کوشش فرد از بارزترین آن‌ها به شمار می‌رود. روانشناسی شخصیت که خود یکی از بزرگ‌ترین زیرشاخه‌های علم روانشناسی محسوب می‌شود، در پی آن است تا ارزیابی جامعی از الگوهای شخصیتی و رفتاری افراد را فراهم آورده و هدف توسعۀ شخصیت فرد به بالاترین سطح از کیفیت را دنبال می‌کند. آنچه در روانشناسی شخصیت مطالعه می‌شود، ابعاد پنهان رفتارهای انسانی است که منحصربه‌فرد بودن این رفتارها در اشخاص مختلف را توضیح می‌دهد.

روانشناسی رشد؛ این حیطه از روانشناسی تحولات بدن انسان و همچنین تغییرات شخصیتی از ابتدای تولد را بررسی می‌کند. البته تاکید بیشتر بر روی روانشانسی دوران کودکی و نوجوانی است؛ چرا که ساخت یک شخصیت باثبات بستگی زیادی به مواجهه با بحران‌های این دوران در افراد خواهد داشت. مهارت‌های کسب‌شده در دروان مختلف زندگی، هویت جنسی و اخلاقی افراد و عملکرد آن‌ها در اجتماع از جمله مواردی است که روانشناسی به آن‌ها می‌پردازد.

علت و ضرورت مراجعه به روانشناس

اگر رویکردهای عموم جامعه نسبت به روانشناسان را بررسی کنیم، به این نتیجه خواهیم رسید که در گذشته افراد اغلب به علت رنج بردن از مشکلات روانشناختی به روانشناسان مراجعه می‌کردند، اما امروزه و به دلایلی که در ابتدای این مقاله نیز به آن اشاره کردیم، شاهد افزایش قابل توجهی در مراجعه به روانشناسان هستیم. به گونه‌ای که حتی میزان احساس رضایت نیز دغدغه‌ای است که کمبود آن را افراد را به سمت یک روانشناس بکشاند. شرکت گردشگری سلامت ارماطب در تلاش است تا با آگاهی‌بخشی و دادن اطلاعات مناسب به مخاطبان در زمینه‌های مختلف مراقبت سلامت، راهی مطمئن برای پاسخگویی به نیازهای مراجعین را معرفی کند. کارشناسان ما در ارماطب با روانشناسانی در ارتباط هستند که عملکرد و تجربیات آن‌ها مورد ارزیابی دقیق قرار گرفته و نگرانی‌های موجود در مسیر یافتن مطمئن‌ترین ارائه‌دهندگان خدمات سلامت را از این طریق به حداقل رسانده‌اند.

معضل مهم و البته پرتکراری که در رابطه با مراجعه به روانشناسان وجود دارد، این است که افراد احساس می‌کنند از سوی جامعه برچسب می‌خورند. این خود عامل مهمی است که حتی افرادی که مراجعه به یک روانشناس برایشان ضروری به نظر می‌رسد را از این دیدار منع می‌کند. هرچند برداشته شدن این انگ (stigma) اجتماعی، اقدامات فرهنگ‌سازی در ابعاد گسترده‌ای را طلب می‌کند، اما آگاهی‌بخشی‌های حتی کوچک نیز می‌تواند گاهی نتایج چشمگیری را به دنبال آورد. تابه‌حال برخی از دلایلی که ممکن است افراد را به مراجعه به روانشناس نیازمند کند، برشمردیم. اما سوالی اینجاست که اصلا ضرورت مراجعه به روانشناس چیست؟ آیا این ضرورت از ناتوانی بی‌بروبرگرد افراد آن‌هم به علت گرفتار آمدن در شرایط سخت حکایت دارد یا موضوعی دیگر در میان است؟!

حتما شنیده‌اید که می‌گویند هر یک از انسان‌ها برای خود دنیایی دارند که در آن زندگی می‌کنند. شاید این جمله در ظاهر به این معنا باشد که لزوما تنها کسی که می‌تواند از پس مشکلات ذهنی فرد برآید خود اوست، اما موضوع مهمی که در اینجا مورد غفلت واقع شده، شناخت از خود و همچنین دیگران می‌باشد. در جامعۀ امروزه که ارتباطات اجتماعی تاثیری غیرقابل چشم‌پوشی بر زندگی فرد و احساس رضایت او از زندگی دارند، لزوم شناخت نیازهای این ارتباط از همیشه بیشتر احساس می‌شود. کسب آگاهی در این زمینه‌ها به تنهایی ممکن نیست. چرا که ما بدون کمک دیگران هرگز نخواهیم نتوانست به شناخت درستی از جهان اطرافمان برسیم و وقتی گرفتار مشکلات خاصی می‌شویم، قاعدتا چشم‌انداز فکری محدودتری خواهیم داشت و اینجاست که مشورت گرفتن از کسی که در آن زمرۀ بخصوص اطلاعات دارد، مثلا روانشناس، بهترین و اثربخش‌ترین اقدام خواهد بود. این مشورت به ما کمک می‌کند تا زوایای پنهان شخصیت خود و جامعه‌مان را مورد توجه قرار دهیم و نحوۀ برخورد صحیح با آن را بیاموزیم.

تفاوت روانشناس با روانپزشک چیست؟

سوال مهمی که برای اغلب افراد پیش می‌آید، تفاوت روانشناسان و روانپزشکان است. در پاسخ باید گفت هرچند این دو در حوزه مسائل روان فعالیت دارند اما رویکردهای آن‌ها باهم متفاوتند. روانشناس در گرایش علوم انسانی تحصیل کرده و همان‌طور که اشاره کردیم، شاخه‌های گوناگونی دارد که یکی از آن‌ها به درمان بیماران وارد شده و همان روانشناسی بالینی است.

 روانپزشک اما همان‌طور که از نامش مشخص است پزشک بوده و پس از گذراندن دوران پزشکی عمومی وارد رشتۀ تخصصی روانپزشکی (متخصص اعصاب و روان) می‌شود و وظیفه تشخیص اختلالات را برعهده دارد و سپس به درمان دارویی یا... می‌پردازد و حتی ممکن است برای تایید تشخیص، مراجعین را به مراکز آزمایشگاهی برای انجام ازمایش‌های خاصی بفرستد.

کارشناسان ما در شرکت گردشگری سلامت ارماطب با روانشناسان و روانپزشکانی در ارتباط هستند که مهارت آن‌ها به‌صورت مستمر مورد ارزیابی قرار گرفته و امکانی را فراهم کرده‌اند تا مخاطبین در صورت گرفتار آمدن به هر یک از مشکلاتی که در بالا ذکر کرده‌ایم یا موارد دیگری از این دست، بتوانند از خدمات برترین و حاذق‌ترین مشاوران یا پزشکان برخوردار گردند. شما می‌توانید در صورت لزوم با این کارشناسان از راه‌های زیر در ارتباط باشید:

info@ERMATEB.COM

https://Twitter.com/Ermateb_Farsi