مراقبت از سالمندان در منزل

با افزایش جمعیت در ایران، میانگین سن جمعیت نیز افزایش خواهد یافت و به مراتب تعداد افراد سالمند نیز بیشتر می شود. سالمندان هم مانند کودکان، از شرایطی برخوردار هستند که برای انجام برخی از اعمال روزانه خود نیاز به کمک و مراقبت دارند؛ بویژه زمانی که در شرایط خاصی از بیماری نیز قرار داشته باشند. بسیاری از ما ممکن است در خانه و خانواده فرد سالمندی داشته باشیم که به دنبال اصول مراقبت درست از او هستیم؛ فردی که به او اهمیت می دهیم و مراقبت از او جزو اولویت های ما است. اما گاها شرایطی پیش می آید که گرفتن پرستار مقدور نیست و یا فرد تمایل دارد شخصا از عضو سالمند خانواده مراقبت کند.

مجموعه ارماطب همواره متوجه سلامتی شماست از این رو در این بخش به توضیح برخی نکات ساده و اولیه درباره مراقبت از سالمند در منزل خواهیم پرداخت تا شما بتوانید از عزیزانتان به بهترین شیوه ممکن مراقبت کنید.

در این مقاله ابتدا به تعریفی از سالمند و نحوه مراقبت و پرستاری از سالمند در منزل می پردازیم سپس به سوالات زیر پاسخ می دهیم:

مراقبت از سالمندان به چه مواردی بستگی دارد؟

نیاز های اولیه سالمندان چیست؟

همچنین زمینه تک تک زمینه های مراقبت از سلامندان از جمله عاطفی، رفتاری و فیزیکی توضیح داده خواهد شد.

سالمند چه کسی است؟

معمولا دوران سالمندی به بالای 60 سال اطلاق می شود ولی باید توجه داشت که این موضوع بیشتر به شیوه زندگی فرد بستگی داشته و لزوما هر فرد بالای 60 سال سالمند نیست. تغییرات سالمندی ممکن است از سنین پایینتر مثل 40 سالگی یا سنین بالاتر مثل 70 سالگی آغاز شود.

مراقبت از سالمند به چه معناست؟

مراقبت از سالمند یعنی رسیدگی دائمی به نیاز های فرد سالمند و کمک به او در انجام کار های روزمره.

زمان های متفاوتی وجود دارد که مراقبت در خانه می تواند مفید باشد. گاهی اوقات فقط یک دوره کوتاه مراقبت در خانه برای ایجاد تغییر کافی است، اما اغلب خانواده ها ممکن است تصمیم بگیرند که به مدت طولانی تری مراقبت از سالمندان در خانه را انجام دهند.

مراقبت از سالمندان به چه مواردی بستگی دارد؟

با توجه به سن فرد سالمند و شرایط زندگی او، ممکن است در مرحله مختلفی از وابستگی قرار داشته باشد که هر مرحله، نیازمند مراقبت های ویژه خود است. برای مثال اگر فرد به تازگی پا به سن سالمندی گذاشته و با شرایط یا بیماری بسیار حادی رو به رو نیست، مراقبت از وی نیز چندان حساس نیست.

بطور کلی با در نظر گرفتن درجه وابستگی سالمند می توان میزان مراقبت از او را تشخیص داد.

زمینه های مراقبت از سالمندان

زمانی که بحث مراقبت از سالمندان پیش می آید معمولا ذهن افراد به سوی مراقبت های فیزیک مانند غذا دادن، تمیزکاری و دارو دادن به وی می شود ولی باید توجه داشت که مراقبت از سالمند تنها شامل این موارد نمی شود و زمینه های مختلفی را در بر می گیرد.

مراقبت عاطفی از سالمندان: پیش از هر گونه مراقبت فیزیکی از سالمندان باید به این موضوع توجه کنیم که بیشترین نیاز سالمندان، نیاز عاطفی می باشد. با افزایش سن و سخت شدن شرایط زندگی برای افراد سن بالا، آن ها بیشتر اوقات خود را در منزل سپری می کنند بنابراین نیاز به همدم و فردی دارند که بتوانند با او صحبت کنند تا دچار بی حوصلگی و افسردگی نشوند. نکته مهم این است که سالمندان را تنها نگذاریم و همواره زمانی را برای وقت گذرانی با آنان اختصاص دهیم تا نیاز عاطفی فرد سالمند را به خوبی پاسخ داده باشیم.

مراقبت رفتاری از سالمندان: همانطور که با بودن پیش افراد سالمند نیاز عاطفی آن ها را تامین می کنیم، باید رفتار درستی را در طی این حضور در پیش بگیریم تا فرد سالمند دچار آزردگی نشود و لحظات خوشی را در کنار عزیزانش تجربه کند. سالمندان نیز مانند کودکان حساس هستند ولی شیوه رفتار با آنان متفاوت است. ما باید از حسایت های رفتاری عضو سالمند خانواده خبر داشته و او را با رفتار نادرست ناراحت نکنیم.

مراقبت فیزیکی از سالمندان: این نوع از مراقبت که اکثر خانواده ها به دنبال اصول صحیح آن هستند، بخش بسیار مهمی است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

توجه کنید که عمل به هر سه این نوع مراقبت ها بطور همزمان می تواند بهترین نتیجه را داشته باشد و فرد سالمند، احساس رضایت و خوشی را در سنین بالا نیز تجربه کند.

نیاز های اولیه سالمندان چیست؟

اولین موضوع در مبحث مراقبت فیزیکی از سالمندان، رسیدگی به نیاز های اولیه و ساده فرد سالمند می باشد. موارد زیر از جمله نیاز های بیسیک هستند که انجام آنها لازمه ادامه زندگی در فرد سالمند است:

·       رعایت رژیم غذایی فرد سالمند و تهیه غذای مناسب با طبیعت وی

·       کمک به رعایت بهداشت و نظافت فردی

·       کمک به استحمام

·       در نظر گفتن شرایط جسمانی حرکتی سالمند و کمک به تحرک او

·       رعایت زمان بندی داروها، آزمایشات و درمان فرد سالمند

·       توجه به میزان خواب و برقراری شرایط مناسب خواب و بیداری فرد سالمند

موارد بیان شده از نیاز های اولیه نه فقط سالمندان بلکه تمامی انسان ها هستند. فرد زمانی می تواند به موارد دیگر در زندگی رسیدگی کند که تغذیه مناسب داشته، پاکیزه باشد، خواب کافی داشته و به شرایط جسمانی خود اهمیت دهد. هر کدام از این موارد خود به زیر عنوان های کوچکتری تقسیم می شوند.

تغذیه سالمندان در منزل

طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، اکثر بیماری هایی که افراد مسن به آن مبتلا می شوند به دنبال رژیم غذایی نامناسب ایجاد می شوند بنابراین اولین و مهم ترین نکته رعایت رژیم غذایی متناسب با شرایط جسمانی گوارشی فرد سالمند می باشد. برای رسیدن به این هدف می توانید مراحل زیر را دنبال کنید:

1.    یک وعده غذایی متعادل یا برنامه غذایی سالمندان داشته باشید که شامل موارد زیر است:

غذاهای غنی از کربوهیدرات مانند سیب زمینی شیرین و برنج قهوه ای

غذاهای غنی از پروتئین مانند ماهی آزاد و لوبیا

میوه و سبزیجات (پنج وعده در روز)

2.    غذای های غنی از مواد مغذی مانند اسید چرب امگا 3، کلسیم، فیبر، آهن، ویتامین C, D, B12، پتاسیم و منیزیم را تهیه کنید.

3.    نوشیدن روزانه 8 لیوان آب در کنار فعالیت بدنی از اهمیت زیادی برای سلامتی برخوردار است.

4.    همه وعده ها و میان وعده ها باید هر روز به طور همزمان ارائه شوند. این مورد همچنین به تنظیم الگوهای گرسنگی و ایجاد اشتها کمک می کند.

5.    همچنین لازم به یادآوری است که از خوردن برخی مواد غذایی در افراد مسن باید اجتناب کرد، زیرا در افرادی که سیستم ایمنی آنها تضعیف شده است باعث ایجاد مسمویت غذایی می شود.

تغذیه مناسب یکی از دغدغه های بسیاری از افرادی است که به دنبال مراقبت 24 ساعته از فرد سالمند خود هستند. برخلاف خانه های سالمندان  مراقبت از سالمندان در منزل به این معنی است که فرد سالمند شما از مراقبت ها و توجهاتی بهره مند می شود که هیچ پرستار و مراقبت کننده ای آنها را در نظر نمی گیرد.

 همچنین بخوانید:

آزمایش های ضروری دوران سالمندی کدامند؟

بهداشت و سلامت سالمندان در منزل

رعایت بهداشت و نظافت شخصی در سالمندان قدم اول و مهم برای پیشگیری از ابتلا به عفونت و بیماری های متعدد است و هیچ کس بهتر از عضوی دلسوز خانواده نمی تواند به این موضوع توجه کرده و اهمیت بدهد. با توجه به شرایط خاص هر فرد سالمند مجموعه از مراقبت های خاص مورد نیاز است که بعد از مراقبت های اولیه اتفاق می افتد.

مراقبت های اولیه شامل: استحمام، نظافت دهان و دندان و استفاده از دهان شویه، تمیزی دست و ناخن، مرتب کردن مو ها، لباس مرتب و تمیز بدون نجاست، بهداشت فرد مراقبت کننده و استفاده از ملحفه و بالش تمیز و پاکیزه نکه داشتن محیط زندگی سالمند

رعایت موارد بالا باعث می شود فرد سالمند از ظاهر خود احساس رضایت داشته باشد و امید به زندگی در وی افزایش پیدا کند.

همانطور که گفته شد سالمنداندر شرایط خاص به مراقبت های ویژه نیز احتیاج دارند که چند مورد از آن ها را بیان می کنیم:

·       استفاده از پوشک بزرگسالان در صورت بی اختیاری

·       استفاده از دستگاه اکسیژن

·       رعایت زمان استفاده از دارو ها برای فرد سالمند درصورت فراموشی یا آلزایمر

·       انجام آزمایشات مشخص در زمان تعیین شده

·       چکاب روزانه، ماهانه و سالانه

·       چک کردن فشار خون و...

مراقبت اخلاقی، رفتاری و عاطفی از سالمند در منزل

انجام این مراقبت ها بستگی به شرایط خانوادگی و علایق افراد سالمند دارد می توانید با انجام مراحل زیر به این هدف نزدیک تر شوید:

·       انجام فعالیت ها و سرگرمی ها مورد علاقه فرد سالمند

·       درصورت علاقه سالمند، ترتیب دادن دورهمی و مهمانی های دوره ای

·       به گردش بردن فرد سالمند

·       داشتن رفتار متعارف و عدم پرخاشگری با فرد سالمند

·       داشتن روحیه شاد و سرزنده و انتقال حس امید و زندگی به  فرد سالمند

·       بیان خاطرات شاد و خوب قدیمی و درخواست از سالمند برای بیان خاطرات خویش

این نکته بسیار مهم است که ما از فرد سالمند بخواهیم تا خود نیز درباره خاطراتش توضیح دهد و روحیه خود را تقویت کند تا هم از بیماری هایی مانند آلزایمر جلوگیری شود و هم رفتار تعاملی داشته باشد.

دانش مورد نیاز برای مراقبت از سالمندان

مبحث مراقبت از سالمندان در منزل بسیار گسترده است، می توان با کسب اطلاعات از منابع معتبر و جستجو درباره نحوه مراقبت از سالمندان در منزل و نحوه رفتار با سالمندان، بهترین شیوه را در پیش گرفت تا فرد سالمند نیز در کنار اعضای خانواده احساس راحتی کرده و نیاز های وی تامین شود. در مجموعه گردشگری سلامت ارماطب این اطلاعات به صورت رایگان در مقالات مختلف در اختیار شما قرار گرفته است. ما در ارماطب با رویکردی نوین به ارائه خدمات سلامت در دسترس برای تمام افراد پرداختیم و در هر لحظه آماده اطلاع رسانی و نیز پاسخ گویی به سوالات شما عزیزان هستیم.

می توانید با مراجعه به سایت ارماطب و بخش های مختلف آن اطلاعات خود را در حیطه های مختلف سلامت مانند پرستاری، جراحی و... افزایش داده و ما در در رسیدن به هدف خود که حفظ سلامتی تمام افراد جامعه است یاری کنید.

INFO@Ermateb.Com

شبکه های اجتماعی ارماطب

لینکداین ارماطب

اینستاگرام ارماطب

شماره تماس (واتساپ) برای هرگونه پرسش و پاسخ : 09222938678