درمان زخم استومی

سالانه بیش از 100000 عمل جراحی استومی انجام می شود. استومی مدفوع و ادراری برای دفع مدفوع و ادرار از بدن ایجاد می شود. استومی ها موقت یا دائمی هستند. وقتی صحبت از مراقبت از استومی و درمان زخم استومی به میان می آید، می فهمیم که سوالات زیادی دارید، ما برای کمک شما اینجا هستیم.

استومی چیست؟

اگر روده دچار بیماری یا جراحت شده باشد، ممکن است نیاز به زمان برای بهبودی داشته باشد، یا ممکن است لازم باشد با کمک جراحی برداشته شود. اگر این اتفاق بیفتد ممکن است برای بیمار یک زخم استومی ایجاد کنند. با ایجاد استومی مواد دفعی روده های از طریق این مسیر دفع میشوند.

استومی شامل ایجاد یک سوراخ در دیواره شکم و هدایت مجدد مواد زائد به دور از اندام آسیب دیده است. این به نوبه خود، نحوه خروج ادرار یا مدفوع از بدن را تغییر می دهد. پس از استومی، استوما به یک کیسه خارجی متصل می شود که در آن ادرار یا مدفوع جمع آوری می شود. بسته به روش، استومی ممکن است دائمی یا برگشت پذیر باشد و درمان زخم استومی می تواند متفاوت باشد.

انواع استومی

سه نوع استومی وجود دارد – کولوستومی، ایلئوستومی و یوروستومی.

کولوستومی: زمانی ایجاد می شود که بخشی از کولون (یا روده بزرگ) به سطح شکم آورده شود. روده بزرگ مجددا مسیر یابی شده است به طوری که مواد زائد بدن اکنون از طریق استومای دیواره شکم خارج می شوند. مدفوع تولید شده از کولوستومی ضخیم تر است و استوما بیشتر در سمت چپ بدن قرار دارد. 

یوروستومی: زمانی ایجاد می شود که حالب ها (لوله هایی که ادرار را از کلیه ها به مثانه می برند) برای ایجاد ارتباط با سطح شکم استفاده می شوند. برای جمع آوری ادرار از این استومی باید همیشه از کیسه استومی استفاده کنید. 

ایلئوستومی: زمانی ایجاد می شود که بخشی از روده کوچک به سطح شکم آورده شود. مدفوع حاصل از ایلئوستومی بیشتر مایع است و نیاز به تخلیه مکرر کیسه استومی دارد. ایلئوستومی ها بیشتر در سمت راست بدن قرار می گیرند. 

دلایل استومی

پزشک شما ممکن است استومی را برای درمان مشکلات جدی روده یا اجازه بهبود بخشی به بدن پس از عمل جراحی توصیه کند. همچنین اگر ارگان خاصی بیمار باشد یا مجبور به برداشتن آن شوید، ممکن است به استومی نیاز داشته باشید. دلایل عبارتند از:

• سرطان روده بزرگ، راست روده یا مثانه
• آسیب به روده یا مثانه
•  یک اختلال جدی روده، مانند بیماری کرون یا کولیت زخم دار
•  انسداد روده
• دیورتیکولیت (هنگامی که کیسه های کوچک در روده بزرگ ملتهب می شوند)
• عفونت
• بی اختیاری مدفوع (از دست دادن کنترل حرکات روده)

عوارض استومی

گاهی اوقات، ممکن است بعد از جراحی استومی مشکلاتی داشته باشید. آنها می توانند شامل موارد زیر باشند:

•   پوست خارش دار، قرمز، یا تحریک شده در اطراف استومی
•   خونریزی در داخل بدن
•   عفونت ها
•   انسداد روده کوچک یا بزرگ
•   مشکلات مربوط به استوم، مانند فتق( ضعیف شدن دیواره شکم ) یا پرولاپس( هنگامی که روده از طریق استوم عبور می کند )
•    کمبود ویتامین B12
•   عدم تعادل الکترولیت
•    مشکلات جذب آب، ویتامین ها و سایر مواد مغذی
•   احساس تمایل به دفع مدفوع

در صورت داشتن هریک از این علائم یا مشکلات دیگر به پزشک خود اطلاع دهید.

مراقبت از زخم استومی

در ابتدا ممکن است مراقبت از زخم استومی کار سختی به نظر برسد. ولی با تمرین، این کار یک قسمت طبیعی از فعالیت های روزانه بیمار خواهد شد. در ابتدا چیزهای زیادی برای یادگیری وجود دارد. برای شروع، فرد بیمار ممکن است به موارد زیر نیاز داشته باشد:

چه محصولاتی بهتر کار میکنند، گزینه های زیادی برای انتخاب وجود دارد و تصمیم گیری در مورد آنچه که ترجیح میدهد طول میکشد، لوازم مورد نیاز را از کجا بخرد.

خوشبختانه مکان های زیادی برای کمک وجود دارد، بنابراین استومیت باید با مراکز و افرادی که میتوانند به او کمک کنند آشنا شود:

اولین آموزشها را پرستار مسئول استومی در بیمارستان شروع خواهد کرد. پرستار زخم استومی کمک خواهد کرد در:

• پیدا کردن محصولات مناسب
• خرید لوازم
• مراقبت از محل زخم استومی

محافظت از پوست

به پوست اطراف استوما پوست پریستومال گفته میشود. باید کاملا شبیه هر پوست دیگری باشد. با این حال، گاهی اوقات، این پوست میتواند قرمز شود. پیشگیری از مشکلات پوستی آسانتر از درمان آنها بعد از بروز آنها است. برای حفظ سلامت پوست پریستومال، این اقدامات باید انجام شود:

• پوست اطراف زخم استومی را تمیز نگه دارید.
• در صورت نیاز از محصولات محافظ پوست استفاده کنید.
• اطمینان حاصل کنید که سوراخ کیسه در اندازه مناسب بریده یا قالب گیری شده است.
• از خمیر مناسب جهت عایق بندی اطراف سوراخ کیسه استومی استفاده کنید

ملاحضات ایمنی در استومی 

•  بسته به نوع بیمار و نوع کیسه، سیستم کیسه باید هر 4 تا 7 روز تغییر کند.
•   در صورت خرابی پوست، نشتی کیسه یا نگرانی های دیگر مربوط به سیستم کیسه، همیشه با متخصص مراقبت از زخم یا پرستار مشورت کنید.
•  بیماران باید در مراقبت از استومی خود مشارکت داشته باشند و ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی باید مشارکت بیمار و خانواده را ارتقا دهند.
•  بیمار را تشویق کنید که کیسه استومی را زمانی که یک چهارم تا نیمه از ادرار یا مدفوع پر است، خالی کند.
•  داروها و رژیم غذایی ممکن است برای کولستومی/ ایلئوستومی نیاز به هماهنگ سازی داشته باشد.
•   ممکن است از کمربند استومی برای نگه داشتن کیسه استومی در جای خود استفاده شود.
• عواملی که بر سیستم کیسه تاثیر می گذارد شامل تعریق، گرمای زیاد، پوست مرطوب یا چرب و ورزش بدنی است.
•  همیشه تحریکات جزئی پوست را فورا درمان کنید. پوست زخمی، قرمز یا مرطوب را سریعا رسیدگی کنید و مشکلات احتمالی را رفع کنید.

عفونت زخم استومی و درمان

عفونت پوستی اطراف استوما ممکن است قارچی یا باکتریایی باشد. علت عفونت باکتریایی معمولاً نوعی باکتری به نام استافیلوکوک است. علائم این عفونت قرمزی پوست، ایجاد تاول‏های متعدد و ترشح است که برای درمان عفونت زخم استومی باید زخم به طور مرتب با محلول رقیق بتادین شست‏ و شو داده شود و پانسمان مناسب روی زخم‏ها قرار بگیرد. فضای مرطوب اطراف استوما محل مناسبی برای رشد قارچ‏هاست. عفونت‏های قارچی معمولاً به صورت قرمزی و خارش منتشر دیده می‏شوند که برای برطرف کردن آن می‏توان از پماد موضعی ضد قارچ استفاده کرد.

مجموعه سلامت ارماطب، متشکل از تیمی درمانی اعم از پزشکان، پرستاران و متخصصین حرفه ای در زمینه های مختلف درمانی، مفتخر است که به درمان انواع آسیب ها و زخم های پوستی به خصوص درمان زخم استومی بپردازد. از این رو، در صورتی که به دلایل گوناکونی با کیسه استوما زندگی می کنید و با زخم استومی رو به رو هستید برای مراقبت او درمان زخم استومی می توانید با مجموعه ارماطب تماس گرفته و از خدمات درمان زخم و استومی استفاده کنید.