آیا روزه داری برای افراد مبتلا به دیابت مفید است؟

2022-03-28 13:03:57

امروز دیابت در جوامع جهانی و هم در کشور ما شیوع بسیار یافته است. ماه رمضان و روزه داری با تمام زیبایی ها و فوایدی که دارد ممکن است برای برخی افراد مضر باشد. یکی از این دسته افراد، افراد دیابتی هستند. بسیاری از افراد با وجود بیماری که دارند علاقه مند هستند تا در این ماه روزه هایشان را به طور کامل بگیرند؛ در حالی که نمی دانند با این کار چه عوارض جبران نا پذیری ممکن است در بدن خود وارد کنند و یا شاید برای آنها مفید باشد. پس بهتر است قبل از روزه گرفتن در ربطه با بیماری خود و اینکه روزه داری چه تاثیری بر بیماری شما خواهد گذاشت اطلاعات کافی کسب کنید. ما در این بخش از مقالات ارماطب می‌خواهیم در رابطه با روزه داری و دیابت و ارتباط آنها با یکدیگر صحبت کنیم.

دیابت چیست؟

دیابت یا بیماری قند به دلیل بالا رفتن مداوم قند خون ایجاد می شود. میزان طبیعی قند خون در حالت ناشتا ۷۰ تا ۱۱۰ میلی گرم در هر صد سی سی خون می باشد اگر این میزان قند خون ناشتا بیش از ۱۲۶ میلی گرم در هر صد سی سی خون باشد، فرد دچار بیماری دیابت شده است. بعد از عمل بیماران دیابتی، میزان ترشح انسولین کاهش می ‌یابد و در نتیجه سطح گلوکز یا قند خون بالا می‌رود. در برخی موارد نیز به دلیل عملکرد ضعیف و وجود اختلال در انتقال گلوکز به وسیله انسولین بیماری دیابت را خواهد داد. برای کنترل دیابت و برای نگه داشتن قند خون در محدوده طبیعی میتوان از درمان دارویی مثل قرص و در موارد حاد از انسولین استفاده کرد. همیچنین تغذیه و داشتن یک رژیم غذایی مناسب با این بیماری، می تواند مقدار گلوکز یا قند برای سوخت و ساز بدن را تامین کرده و از پیشرفت آن جلوگیری کند.

انواع دیابت

دیابت انواع مختلفی دارد اما مهم ‌ترین و رایج ‌ترین نوع این بیماری دیابت نوع ۱ و نوع دو است.

دیابت بارداری نیز یکی دیگر از انواع دیابت به شمار می‌آید.

دیابت نوع ۱

در دیابت نوع یک پانکراس هیچ انسولینی تولید نمی ‌کند که اغلب در کودکان و نوجوانان رخ می‌دهد و به آن دیابت وابسته به انسولین می گویند.

دیابت نوع ۲

در این نوع دیابت، پانکراس انسولین تولید می‌کند اما میزان ترشح آن کم است و یا به دلیل اختلال عملکرد انسولین در انتقال گلوکز از جریان خون به اندام‌ها به خوبی و به درستی صورت نمی گیرد. به این نوع دیابت، دیابت غیر وابسته به انسولین می گویند.

دیابت بارداری

دیابت بارداری در زمان حاملگی برای زنان اتفاق می‌افتد و مانند دیابت نوع دو انسولین وجود دارد ولی میزان ان در بدن کاهش می‌یابد، و بعد از زایمان این مشکل برطرف می شود و یا در بعضی از مادران باقی می ماند.

ایا دیابتی ها می توانند روزه بگیرند؟

بیماران دیابتی که قند خونشان به خوبی کنترل شده، مبتلا به بیماری‌های دیگری نیستند و دیابت سبب صدمه به کلیه ها، چشم ها، قلب و دیگر اعضای بدنشان نشده است و همینطور بیمارانی که انسولین مصرف نمی کنند می توانند در ماه رمضان روزه بگیرند اما آنچه که این بیماران باید به آن توجه کنند این است که روزه داری را نباید معادل رژیم غذایی برای کاهش قند دانست و ضرورت دارد که بیماران دیابتی اصول صحیح روزه داری برای رژیم دائم خود را در ماه رمضان رعایت کنند. این اصول به این شکل است که آنها نباید کالری دریافتی خود را در این ماه افزایش دهند و آنچه باید به آن رعایت کنند این است که مصرف قند ها و مواد شیرین از جمله زولبیا و بامیه را محدود کنند.

فواید روزه داری برای افراد دیابتی

تحقیقات و آزمایش های بسیاری در رابطه با روزه داری و دیابت انجام شده که نتایج متفاوتی را به همراه داشته است. از جمله فوایدی که روزه داری برای بیماران دیابتی به ارمغان می آورد به شرح زیر است؛

۱. التهاب را کم می کند.

۲‌. به کاهش وزن کمک میکند.

۳. سطح کلسترول را پایین می اورد.

۴. گلوکز موجود در خون بهتر کنترل می شود.

۵. مقاومت به انسولین کاهش می یابد.

خطرات روزه داری برای افراد دیابتی

روزه داری علاوه بر فواید بسیاری که برای افراد دیابتی دارد می تواند برای آنها خطرآفرین نیز باشد. موارد زیر از جمله خطرات روزه داری برای این افراد است؛

۱. احساس خواب آلودگی و سرگیجه

۲. غذا نخوردن سبب سردرد میشود.

۳. روزه گرفتن به مدت چند روز باعث افت مواد مغذی می ‌شود.

۴. افت شدید قند خون و به دنبال آن سرگیجه، لرز، غش و حتی کما.

۵. کتواسیدوز دیابتی

• کتواسیدوز دیابتی زمانی اتفاق می‌افتد که بدن به جای استفاده از گلوکز برای سوخت و ساز، از چربی استفاده می کند و سوختن چربی در بدن باعث تولید مواد کتونی می‌شود و زمانی که این ماده وارد خون می‌شوند مرگ یا اغمای بیمار را سبب می شوند.

۶. کم ابی بدن

• خودتان نیز می دانید که روزه داری باعث کم آبی بدن می‌شود و این کمبود آب سبب کاهش فشار خون، افزایش ادرار و آسیب های دیگری خواهد شد که بر بیماران دیابتی تاثیر منفی می‌گذارد.

۷. در زمان افطار که روزه خود را باز می‌کنید افزایش شدید قند خون خواهید داشت.

- زمانی که بسیار کربوهیدرات مصرف کرده باشید و پرخوری کرده باشید هیپوگلایسمی یا افزایش قند خون را خواهید داشت.

بیماران دیابتی که شرایط زیر را داشته باشند می توانند روزه بگیرند.

1. افرادی که چاق هستند و یا وزن طبیعی دارند.

2. بیمارانی که تحت کنترل با رژیم غذایی یا تحت درمان با رژیم داروهای خوراکی کاهنده قند خون هستند.

3. دارای قند خون نسبتا مطلوب و وضعیت ثابت هستند.

4. در سه ماهه اخیریطور مکرر و شدید دچار افزایش قند خون نشده اند.

5. افرادی که دستورات پزشکی را دقیق انجام می دهد.

6. بیماران دیابتی که بیماری همراه پیشرفته ندارند و یا عوارص مزمن دیابت در ان ها وجود نداشته باشد.

بیماران دیابتی در صورت بروز شرایط زیر افطار کنند؛

1. در صورتی که بیمار دیابتی روزه دار در طی روز دچار علایم افت قند خون شود ویا درصورت اندازه گیری با گلوکومتر قند خون کمتر از60 میلی گرم بر دسی لیتر باشد. حتما باید روزه خود را با خوردن شربت یا شیرینی مختصر افطار کند و سپس یک وعده غذایی کامل مصرف نماید.

2. درصورتی که در ساعات اولیه روزه داری، بعد از اندازه گیری قند خون با گلوکومتر قند خون کمتر از 70 میلی گرم بر دسی لیتر باشد به ویژه اگر از انسولین و داروهایی مانند گلی بنکلامید استفاده می شود حتما روزه باید افطار شود.

3. اگر قند خون بیشتر از 300 میلی گرم بر دسی لیتر باشد باید روزه افطار شود.

4. اگر هنگام سحر قند خون بالا باشد ( بالاتر از200میلی گرم بر دسی لیتر ) باید قرص یا انسولین با نظر پزشک تنظیم شود و 20 درصد از مقدار غذای سحری کم کند. اما اگر قند خون بالای 250 میلی گرم بر دسی لیتر بود توصیه می شود که فرد ان روز روزه نگیرد.

5. لازم است قند خون به طور مرتب 2ساعت بعداز افطار اندازه گیری شود واگر بالای 250 میلی گرم بر دسی لیتر بود، 30تا60 دقیقه پیاده روی کند و شب بعد، 20درصد از مقدار غذای افطار خود ( به ویژه مواد قندی ونشاسته ای ) کم کند تا دوباره قندخون افزایش نیابد. گاهی لازم است دوز قرص یا انسولین با نظر پزشک افزایش یابد.

6. توصیه می شود بیماران دیابتی روزه دار به خصوص افرادی که انسولین دریافت می کنند، بطور روزانه قبل از افطار، 2ساعت بعداز افطار ودر زمان سحر قند خون را اندازه بگیرند ودر صورت مشاهده علایم کاهش یا افزایش، قندخون را مجددا اندازه گیری کنند.

7. در صورتی که فرد دیابتی برای خوردن سحری بیدار نشود بهتر است از روزه گرفتن در آن روز بپرهیزد چرا که احتمال پایین افتادن قند خون و کم آبی بدن زیاد است.

8. اگرفرد دیابتی مصرف داروی خودرا فراموش کند خصوصا در صورتی که قند خون بالا است بهتر است ان روز را روزه نگیرد.

افراد مبتلا به دیابت نکات زیر را رعایت کنند؛

• قبل از اقدام به روزه گرفتن حتما با پزشک خود مشورت کنید و از او درباره شرایط خود سوال بپرسید.

• اگر روزه می‌گیرید، در طول روز قند خون خود را اندازه بگیرید. اگر دچار افت قند شدید، حتما روزه خود را بشکنید و از دارو و مواد غذایی استفاده کنید.

• اگر علائمی مثل سرگیجه، تعریق بیش‌ازحد و لرز داشتید، حتما با پزشک مشورت کرده و سطح قند خون خود را اندازه‌ گیری کنید.

• هنگام افطار و سحر از وعده‌های غذایی که کربوهیدرات و قند زیادی دارند کمتر مصرف کنید تا دچار افزایش قند خون نشوید.

• آب زیادی بنوشید.

• از انجام ورزش و فعالیت بدنی شدید خودداری کنید.

• دستگاه قند خون خود را همراه خود داشته باشید.

در انتها، در این مقاله به طور کامل در رابطه با مزایا و معایب روزه داری افراد دیابتی بحث شده است. اما شما باید قبل از هرگونه اقدام به روزه رفتن و یا نگرفتن با پزشک خود مشورت کنید تا نظر قطعی در این باره را به شما بدهد. زیرا پزشک بهتر از هر کسی نسبت به وضعیت جسمی و بیماری شما اگاه است و صلاح تان را می داند.
و بدانید که اگر شما جز دسته ای هستید که روزه گرفتن برایتان ضرر دارد و اقدام به روزه گرفتن بکنید، انتظار عوارض جبران ناپذیر را داشته باشید.

حالا وقت آن رسیده است تا دست به یک اقدام جدی بزنید.
فرقی نمی کند در چندمین دهه از زندگی خود به سر می برید، میخواهید لاغر شوید یا چاق، بیماری زمینه ای دارید یا خیر، حتی فرقی نمی کند چندبار در مسیر رژیم گرفتن شکست خوردید. این بار با بروزترین متدهای رژیم دهی به سراغ شما امده ایم. ارماطب ارائه دهنده انواع رژیم های جدید دنیا درخدمت شماست. تازه میدونستید که مشاوره اولیمون هم رایگان هست؟! فقط کافیه از نوار ابزار بالای سایت روی گزینه رژیم درمانی کلیک کنی و از طریق سایت به سوالات تخصصی خودت پاسخ بدی تا متخصصان ما در 24_72 ساعت اینده یک رژیم منحصر بفرد به شما ارائه بدهند. اگر هم این روش رو دوست نداری یا مشاوره رایگان میخواهی، میتونی روی ایکون واتساپ ما کلیک کنی و بهمون پیام بدی ما اونجا هم منتظرت هستیم! پس با ما تماس بگیرید.
یادتون نرود این پیام برای شما رایگان است اما میتواند زندگیتان را متحول سازد...

برای دریافت مشاوره رایگان کلیک کنید