بانداژ یا پانسمان نوار پارچه ای درازی است که برای محافظت یا حمایت از قسمت زخمی یا آسیب دیده به دور آن پیچیده می شود.
برای پانسمان زخم میتوان از دو روش پانسمان سنتی و پانسمان نوین استفاده کرد.
پانسمان سنتی شامل استفاده از پماد، گاز استریل و باند می باشد. درحالی که پانسمان نوین انواع متعددی دارد که در این مقاله به توضیحات هرکدام از آن ها خواهیم پرداخت.
درحال حاضر با پیشرفت علم پزشکی و نیاز روزافزون به استفاده از تکنولوژی های جدید درمانی، استفاده از پانسمان های نوین با مزایای بیشتر از پانسمان های سنتی در اولویت قرار گرفته است.
مواد تشکیل دهنده پانسمان های نوین
یک پانسمان ایده آل ویژگی ها مشخصی دارد که کیفیت آن را تضمین می کنند.
انواع پانسمان های نوین به طور کلی دارای ویژگی های زیر می باشند:
دارای مواد آنتی باکتریال مانند نانوکلوئید نقره هستند که خاصیت ضدعفونی کنندگی و ضدمیکروبی را دربر دارد.
طراحی ویژه پانسمان ها نوین همچنان که از ورود میکروب ها به زخم جلوگیری می کنند، باعث تنفس زخم و رسیدن رطوبت به آن می شوند. البته این مقدار جزئی بوده و انواع ضد رطوبت و ضد آب پانسمان نوین نیز تولید می شوند.
عدم چسبیدن به سطح زخم باعث می شود استفاده و تعویض پانسمان به راحتی صورت گرفته و به کاهش درد و کشیدگی در پوست نیز کمک میکند. این مزیت که نسبت به پانسمان های سنتی در پانسمان های نوین وجود دارد باعث می شود هنگام تعویض پاسنمان به بافت زخم آسیبی نرسد.
پانسمان های نوین در اشکال مختلفی تولید می شوند که هرکدام ضخامت و چسبندگی مخصوص به خود را دارند. اما مزین آنها نسبت به پانسمان های سنتی این است که از ضخامت کمتر و در عین حال جذب بالاتری برخوردارند بنابراین تعویض پانسمان را راحت میکنند.
شکل صحیح قرار گیری پانسمان بر روی زخم و کم بودن ضخامت آن باعث می شود سلول های اطراف زخم بتوانند به درستی تنفس کرده و تغذیه مناسب نیز دریافت کنند. از این رو احتمال ایجاد بافت مرده و اسکار های دیگر در محل زخم کاهش می یابد.
با افزایش خون رسانی و اکسیژن رسانی به بافت زخمی سرعت بهبود افزای پیدا کرده و همچنین از ایجاد التهاب جلوگیری می شود. مواد و تکنولوژین نوین نیز به تسریع روند التیام زخم کمک می کنند.
در پانسمان های سنتی که از گاز استریل استفاده می شد، هر 12 ساعت یک بار باید پانسمان تعویض گردد. ولی در پانسمان های نوین نیاز به تعویض هر 48 الی 72 ساعت است و بدین ترتیب بیمار نگرانی کمتری را از بابت تعویض پانسمان متحمل می شود.
موارد استفاده از پانسمان های نوین در مقالات قبلی توضیح داده شد اکنون به توضیح انواع آنها خواهیم پرداخت.
آلژینات یک پلیمر زیست سازگار و یک پلی ساکارید طبیعی است که از علف های هرز قهوه ای دریایی استخراج می شود. از آن به عنوان محیط کشت سه بعدی استفاده می شود زیرا از یکپارچگی سلول ها پشتیبانی می کند و به عنوان بستری برای رشد سلولی عمل می کند.
سلولهای خاصی مانند ماکروفاژها و فیبروبلاستها در طول بهبود زخم مواد زیستی بر پایه کلاژن ترشح می کنند. این مواد زیستی دارای توانایی جذب و ایجاد رطوبت هستند. پانسمان های کلاژن به راحتی اعمال و برداشته می شوند و سازگار هستند.
پانسمان های کلاژن معمولاً با کلاژن گاوی، پرندگان یا خوک تهیه می شوند.
پانسمان های مبتنی بر کلاژن احتمالا با دستکاری بیوشیمیایی زخم، التیام آن را سبب می شوند. این پانسمان در یک بالشتک، ورق، پودر و ترکیب با آلژینات موجود است و می تواند با نقره آغشته شود.
پانسمان های فوم که از پلی اورتان نیمه تراوا ساخته شده اند، حاوی محلول های پلیمری فوم شده با سلول های کوچک و باز هستند که می توانند مایعات را در خود نگه دارند. این سلول ها ممکن است با مواد دیگر لایه بندی شوند.
قدرت جذب آنها بسته به ضخامت پانسمان متفاوت است. ناحیه تماس پانسمان فوم غیر چسبنده و بدون پرز است، بنابراین پانسمان به راحتی جدا می شود.
لایه بیرونی پانسمان اغلب آبگریز یا ضد آب است تا از باکتری ها و سایر آلاینده ها جلوگیری کند. پانسمان های فوم بدون حاشیه با چسب و در اندازه ها و اشکال مختلف عرضه می شوند.
ویژگی اصلی پانسمان فوم این است که به حفظ محیط مرطوب زخم کمک می کند. فوم به محافظت از زخم و ناحیه اطراف زخم کمک کرده و عایق حرارتی برای زخم ها ایجاد می کند.
عسل مانوکا که در محصولات مراقبت از زخم استفاده می شود می تواند رقیق شدن مقادیر قابل توجهی ترشح زخم را تحمل کند و همچنان فعالیت کافی برای مهار رشد باکتری ها را دارد.
شواهد معتبری وجود دارد که عسل دارای فعالیتهای زیستی است که پاسخ ایمنی را تحریک میکند، در نتیجه رشد بافتها را برای ترمیم زخم تقویت میکند. همچنین التهاب را سرکوب کرده و باعث دبریدمان اتولایتیک سریع میشود.
عسل پزشکی به صورت گاز عسل، ژل عسل، آلژینات عسل یا ورقه های حاوی عسل در دسترس است.
پانسمان های هیدروکلوئیدی دارای دو لایه هستند. لایه داخلی چسب هیدروکلوئیدی دارای ذراتی است که اگزودا را جذب می کند تا یک ژل هیدراته و محیطی مروطب روی زخم ایجاد کند و باعث بهبودی و محافظت از بافت جدید می شود.
لایه بیرونی (فیلم، فوم یا هر دو) یک مهر و موم برای محافظت از زخم در برابر آلودگی باکتریایی، باقی مانده های خارجی، ادرار و مدفوع تشکیل می دهد. همچنین رطوبت محیط را حفظ می کند.
پانسمان های هیدروکلوئیدی برای استفاده یک هفته ای طراحی شده اند. تغییرات بسیار کمی در طول مدت در پانسمان ایجاد می شود که امکان ایجاد اختلال در بستر زخم را کاهش می دهد.
بسیاری از بیماران - و حتی برخی از متخصصان پزشکی - هنوز به اشتباه معتقدند که زخم ها باید در معرض هوا قرار گیرند تا به خوبی بهبود یابند. هیدروکلوئیدها، پانسمان انتخابی در مدیریت زهکشی زخم هستند.
هیدروژل ها شبکه های سه بعدی متشکل از پلیمرهای آبدوست به صورت شیمیایی یا فیزیکی هستند. ساختارهای آبدوست نامحلول، ترشحات زخم قطبی را جذب می کنند و به انتشار اکسیژن در بستر زخم اجازه می دهند تا بهبودی را تسریع بخشد.
پانسمان های هیدروژل را می توان برای جلوگیری از عفونت باکتریایی، حفظ رطوبت، ارتقاء چسبندگی بهینه به بافت ها، و برآوردن الزامات اساسی زیست سازگاری طراحی کرد.
پانسمانهای زخم هیدروژل به گونهای طراحی شدهاند که مکانیزمی برای اعمال و برداشتن داشته باشند که آسیبهای بیشتر به بافتها را به حداقل میرساند.
زخم بیمار سطوح بسیار بالایی از اگزودا تولید می کند که مدیریت آن با پانسمان های فوم معمولی دشوار است. پانسمان های فوق جاذب برای جذب مقادیر زیادی اگزودا و دور نگه داشتن آن از زخم و پوست اطراف طراحی شده اند.
پانسمانهای جذبی یا فوق جاذب تخصصی، پوششهای زخم چندلایهای هستند که بصورت نیمه چسبنده یا غیرچسبنده همراه با لایههای الیاف بسیار جذبی مانند سلولز، پنبه یا ابریشم مصنوعی می باشند.
پانسمان های جاذب برای به حداقل رساندن چسبندگی به زخم و مدیریت اگزودا طراحی شده اند. آنها ممکن است به عنوان یک پانسمان اولیه یا ثانویه برای مدیریت زخم های جراحی، پارگی ها، ساییدگی ها، سوختگی ها، محل های پیوند دهنده یا پوست یا هر زخم ترشح کننده استفاده شوند.
پانسمان های فیلم شفاف، غشاهای پلیمری با ضخامت های مختلف هستند که از یک طرف با یک چسب پوشانده شده اند و در اندازه های مختلف، هم استریل و هم به صورت فله موجود است.
آنها نسبت به مایعات، آب و باکتری ها نفوذ ناپذیرند، اما در برابر بخار رطوبت و گازهای جوی نفوذپذیر هستند. شفافیت این نوع پانسمان اجازه تجسم زخم را می دهد.
پانسمان فیلم شفاف برای زخم های با ضخامت جزئی با ترشح کم یا بدون ترشح، زخم هایی با نکروز به عنوان پانسمان اولیه یا ثانویه مصرف می شود. همچنین برای پوشاندن محل های IV، محل های اهدا کننده، پارگی ها، خراشیدگی ها و سوختگی های درجه دو استفاده می شود.
سیلیکون های نرم خانواده خاصی از سیلیکون های جامد هستند که نرم و چسبنده هستند. این ویژگی آن ها را قادر می سازد تا به سطوح خشک بچسبند.
خواص ذاتی سیلیکون نرم به گونه ای است که بدون ایجاد آسیب به زخم یا پوست اطراف برداشته می شود.
این پانسمان ها انواع مختلفی دارند که شامل لایههای تماسی با زخمهای اتروماتیک، پانسمانهای جاذب برای زخمهای ترشحی و همچنین پانسمانهایی برای درمان اسکارهای هیپرتروفیک و کلوئید میشود.
تسهیل دبریدمان زخم، مدیریت اگزودای زخم، افزایش رگزایی، ایجاد بافت جدید و تسریع اپیتلیزاسیون
اثر ضد میکروبی، زیست سازگار، تسهیل دبریدمان زخم و تسریع اپیتلیزاسیون
اثر ضد میکروبی و ضدعفونی کننده و رفع بوی بد زخم آلژینات کلسیم: قدرت بالای جذب ترشحات زخم، رطوبت بخشی
حفظ رطوبت زخم، تسریع تشکیل و رشد بافت گرانوله، کاهش ایجاد اسکار
انواع پانسمان های نوین را میتوانید در بسته بندی های تکی و چندتایی از داروخانه ها و لوازم پزشکی تهیه کنید. محدوده قیمت انواع مختلف پانسمان های نوین متفاوت از همدیگر هستند اما به طور کلی محدوده قیمت پانسمان های نوین بین 100 الی 400 هزارتومان است.
مجموعه گردشگری ارماطب شما را در دریافت بهترین و با کیفیت ترین امکانات پزشکی و سلامتی همراهی می کند. می توانید با متخصصان و پزشکان ارماطب در تماس باشید تا علاوه بر کسب آگاهی درباره موقعیت های بیماری و سلامتی، خدمات پزشکی و پرستاری ارماطب را نیز دریافت کنید.
مقالات مرتبط: