ممکن است برای خیلی از افراد پیش آمده باشد که به علت تصادف یا بریدگی یا راه های دیگر دچار جراحتی شوند که برای تسریع در بهبودی آن نیاز به بخیه زدن قبل از پانسمان زخم پیدا کرده اند. در این مقاله ما با بخیه زدن و کاربرد ها و انواع آن اشنا خواهیم شد؛ پس با ما همراه باشید.
چه زمانی باید بخیه ها چک شوند؟
بخیه یکی از وسایل مورد استفاده توسط پزشکان، جراحان، پرستاران و سایر کادر درمان آموزش دیده است. این وسیله از یک نخ که به انتهای آن سوزنی متصل است تشکیل شده و در هنگام جراحی و یا در درمانگاه ها به صورت سرپایی برای نگه داشتن بافت های بدن که از هم دیگر جدا شده اند، استفاده می شود. پس از آن که بافت بدن توسط بخیه کنار یکدیگر نگه داشته شد، برای محکم کردن آن از گره های جراحی استفاده میشود. در واقع بخیه به بافت آسیب دیده کمک میکند تا روند بهبودیش تسریع شود. لازم به ذکر است مدت زمانی که طول میکشد تا بافت نیازی به حمایت بخیه نداشته باشد، بسته به نوع بافت متفاوت خواهد بود. بخیه ها انواع متفاوتی دارند و بر اساس کاربردهایشان انتخاب خواهند شد.
بخیه ها بر اساس کاربردی که دارند انتخاب میشوند. بخیه هایی که برای چشم پزشکی، ارتوپدی، جراحی های زیبایی، موارد قلبی عروقی، موارد دامپزشکی، دندانپزشکی، زنان و ... استفاده میشوند، کاملا با هم متفاوت هستند. با هر گونه تغییری در نوع نخ بخیه، سوزن آن و اندازه اش، کاربرد آن به طور کلی تغییر خواهد کرد.
برای انتخاب کردن نخ بخیه ما نیاز به چند عامل داریم. ابتدا باید بدانیم که این بخیه برای قسمت خارجی بدن استفاده می شود یا قسمت داخلی بدن. بر همین اساس بخیه ها به دو نوع قابل جذب و غیر قابل جذب تقسیم می شوند.
• بخیه های غیر قابل جذب: اگر قسمت خارجی بدن دچار جراحت شده باشد ، از بخیه هایی استفاده می شود که بعد از مدتی توسط خود پزشک یا پرستار باز می شود. به این ها بخیه ی غیر قابل جذب گویند. این نوع بخیه ها برای حمایت طولانی مدت از بافت استفاده میشوند.
• بخیه های قابل جذب: اگر میخواهیم بافت های قسمت داخلی بدن را کنار یکدیگر نگه داریم، از بخیه هایی باید استفاده کرد که قابلیت جذب دارند و پس از مدتی در داخل بدن از طریق واکنش های آنزیمی و یا هیدرولیز تجزیه می شوند. به این نوع بخیه های قابل جذب گویند.
گاهی هم محلی که باید بخیه شود، محل بسیار حساسی است مثلا ممکن است دریچه های قلبی باشند؛ در این حالت از بخیه هایی استفاده می شود که به صورت اختصاصی برای این موارد درست شده اند. این بخیه ها نباید قابل جذب باشند و از طرفی باید از جنس هایی درست شوند که به مرور زمان باعث عفونت در داخل بدن نشوند.
بنابراین پزشکان با صلاحدید خود از انواع خاصی از بخیه ها استفاده میکنند.
یک دسته بندی دیگری نیز برای بخیه ها وجود دارد که بر اساس ظاهر نخ و تعداد ان ها تقسیم بندی میشوند.
• بخیه های تک رشته ای: این بخیه ها فقط از یک نخ تشکیل شده اند و به راحتی میتوانند از میان بافت های بدن عبور کنند. همچنین این نوع از بخیه، حساسیت بافتی کمتری ایجاد میکند و خطر عفونت کمتری دارد. معمولا برای قسمت های خارجی بدن، از این نوع بخیه استفاده می شود.
• بخیه های چند رشته ای: این نوع بخیه ها، از تعدادی بخیه ی تک رشته ای که در کنار یکدیگر در هم تنیده شده اند، ساخته شده است. گره ای که توسط بخیه های چند رشته ای زده میشود، امنیت بیشتری دارد و احتمال باز شدن ان کمتر است اما احتمال اینکه عفونت کند زیاد است.
• بخیه های حاوی برآمدگی (خار): این نوع بخیه، همان بخیه ی تک رشته ای است که تعدادی برامدگی بر روی آن وجود دارد. معمولا این نوع برای مواردی استفاده میشود که نیاز است بخیه بدون گره زدن، در بافت محکم باشد.
منشا مواد اولیه برای ساخت بخیه یا طبیعی است یا مصنوعی.
• بخیه های طبیعی: شامل بخیه های ابریشمی (silk) و کتگوت (catgut) هستند. این نوع بخیه ها به علت حساسیت بافتی که ایجاد میکنند کمتر مورد استفاده قرار میگیرند.
• بخیه های مصنوعی: این نوع بخیه ها توسط موادی مانند نایلون ساخته شده است و استفاده از ان ها به علت اینکه حساسیت بافتی کمتری ایجاد میکنند، رایج تر است.
برخی از بخیه ها بر اساس اینکه روکش دارند یا خیر طبقه بندی میشوند.
داشتن روکش به بخیه، خواص ویژه ای میدهد به عنوان مثال گره زدن و عبور از بافت توسط بخیه ی دارای روکش راحت تر است. همچنین روکش باعث میشود که احتمال حساسیت بافتی کمتر شود. به طور معمول بخیه های تک رشته ای سخت تر از بخیه های چند رشته ای روکش دار میشوند.
روکشی که بر روی بخیه گذاشته میشود، میتواند خاصیت ضد میکروبی داشته باشد و یا این که روکش توسط سلول های بنیادین ساخته شده باشد و باعث تسریع در بهبودی زخم شود.
به طور مثال بخیه هایی که توسط موادی مانند کلرهگزیدین، یون نقره و تریکلوزان پوشانده شده است میتواند باعث شود که احتمال عفونت محل جراحی کاهش یابد و باعث تسریع در بهبودی زخم شود.
اندازه ی بخیه مشخص کننده ی استحکام و قدرت کششی بخیه است. بنابراین بر اساس نوع بافت باید از بخیه ای استفاده کرد که اندازه ی ان متناسب باشد.
در انتخاب بخیه باید دقت کرد هر چقدر شماره ی ان بزرگتر باشد، قطر بخیه کمتر است.
یکی دیگر از قسمت های بخیه سوزن آن است که باید یک سری ویژگی های خاص داشته باشد.
• باید به اندازه ای استحکام داشته باشد تا زمانی که میخواهد وارد بافت شود، نشکند.
• باید تا حد امکان باریک و ظریف باشد تا میزان آسیب وارده به بافت را کاهش دهد.
• باید به اندازه ی کافی تیز باشد تا بتواند با کمترین مقاومت به داخل بافت نفوذ کند.
• معمولا از فولاد های ضد زنگ ساخته شده اند.
بر اساس نوع بافت و صلاحدید پزشک از تکنیک های خاصی برای بخیه زدن استفاده میشود که شامل موارد زیر است:
• بخیه ی پیوسته (Continuous): در این تکنیک پزشک از یک نخ بخیه استفاده میکند و چندین بخیه میزند. این تکنیک، باعث میشود که بخیه ی محکمی داشته باشیم چون در آن کشش به طور مساوی در نخ بخیه پخش شده است.
• بخیه ی قطع شده (Interrupted): در این تکنیک، پزشک یک بخیه میزند و آن را میبرد و بخیه ی بعدی را انجام میدهد تا در نهایت زخم به طور کامل توسط چندین بخیه کنار هم نگه داشته شود. در این حالت حتی اگر یکی از بخیه ها هم باز شود، باز دیگر بخیه ها وجود دارند تا زخم را حمایت کنند.
• بخیه ی عمیق (Deep): در این تکنیک پزشک بخیه را در زیر لایه های بافتی که در زیر پوست است، قرار میدهد. در ادامه پزشک به صلاحدید خود از تکنیک پیوسته و یا قطع شده استفاده میکند.
• بخیه ی دفن شده (Buried): در این حالت پزشک گره ی بخیه را در زیر ناحیه ای که قرار است بسته شود، قرار میدهد. معمولا این نوع از بخیه ها برداشته نمیشوند و باقی میمانند.
• بخیه ی زیر پوستی (Subcuticular): در این روش پزشک بخیه را در درم یا همان لایه ی زیر پوست قرار می دهد و دو طرف بخیه را گره می زند.
در مراقبت از بخیه باید به چند نکته توجه کرد:
• باید محلی که بخیه دارد کاملا تمیز و خشک باشد.
• اگر پزشک کرم و یا پماد خاصی را تجویز کرده است، باید مصرف کرد.
• نباید فعالیت بدنی سنگین انجام داد، چون احتمال باز شدن بخیه وجود دارد.
• پس از 24 ساعت میتوان محل بخیه را به آرامی شست اما باید دقت شود که بعد از آن، محل را به خوبی خشک کنند.
• درد ناشی از بخیه با استفاده از مسکن قابل کنترل است.
• تا زمانیکه بخیه کشیده نشده است و یا زخم کاملا خوب نشده است، نباید به استخر رفت یا در وان حمام کرد.
• زمانی که بخیه ها باز شوند.
• اگر زخم بعد از 5 روز هیچ تغییری نکند.
• زخم قرمز، متورم و دردناک شود.
• از زخم چرک خارج شود.
• پس از اینکه 48 ساعت از زدن بخیه گذشته باشد، بیمار دچار تب شود.
در این مقاله به طور اجمالی در رابطه با بخیه و انواع ان و تکنیک های آن صحبت کردیم. لازم است زمانی که فردی بخیه دارد به خوبی از ان مراقبت کند تا روند بهبود آن تسریع شود .
شرکت گردشگری سلامت ارماطب، ارائهدهنده خدمات سلامت از سوی برترین کارشناسان و مجرب ترین کادردرمان است و با دراختیارداشتن پرستاران توانمند که زیر نظر بهترین پزشکان اصول لازم و حرفه ای پرستاری را فراگرفته اند، می توانند در ارائه اطلاعات و مشاوره در خصوص مراقبت های لازم در خصوص بخیه و ارائه ی خدمات مراقبت در منزل شما عزیزان را همراهی کنند.
بنابراین در صورتیکه تمایل به مشاوره و استفاده از خدمات مجموعه ی ما داشتید از طریق راه های درج شده در سایت با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
مقالات مرتبط: