پریتونیت چیست

پریتونیت التهاب صفاق است – صفاق یک غشای سروزی و ابریشم مانندی است که دیواره داخلی شکم و اندام های داخل شکم شما را می پوشاند – که معمولاً به دلیل عفونت باکتریایی یا قارچی یا شیمیایی است.

پریتونیت به مراقبت فوری پزشکی برای مبارزه با عفونت ایجاد شده و در صورت لزوم درمان هر گونه بیماری زمینه ای ایجاد کننده ان دارد. درمان پریتونیت معمولاً شامل رفع علت ایجاد کننده پریتونیت ، مصرف آنتی بیوتیک و در برخی موارد جراحی است. پریتونیت در صورت عدم درمان می تواند منجر به عفونت شدید و بالقوه تهدید کننده زندگی در سراسر بدن شما شود. با ما دراین مقاله همراه باشید تا با پریتونیت بیشتر آشنا شویم.

آنچه در این مقاله می خوانید: 

پریتونیت 

پریتونیت به عنوان التهاب غشای سروزی که حفره شکمی و اندام های موجود در آن را می پوشاند تعریف می شود.  

پریتونیت بسته به آسیب زمینه ای، ممکن است عفونی یا استریل (یعنی شیمیایی یا مکانیکی) باشد ولی اغلب در اثر ورود عفونت به محیط استریل صفاقی ایجاد میشود.

 بیماران ممکن است با علایم حاد یا موذی، بیماری محدود و خفیف یا بیماری سیستمیک و شدید همراه با شوک سپتیک مراجعه کنند، از این رو مبحث پریتونیت نیاز به توجه خاصی دارد.

برای دریافت مشاوره رایگان کلیک کنید

واتس آپ

+989222938678

علل و انواع پریتونیت

▪️ پریتونیت اولیه: پریتونیت باکتریایی خودبخودی (SBP) یک عفونت باکتریایی حاد حفره صفاقی است.  تصور می‌شود که آلودگی حفره صفاقی ناشی از انتقال باکتری‌ها از طریق دیواره روده یا لنفاوی مزانتریک و در موارد کمتر، از طریق خون باشد.

پریتونیتی که بدون پارگی شکم ایجاد می شود (پریتونیت باکتریایی خود به خودی) معمولاً از عوارض بیماری های کبدی مانند سیروز است. سیروز پیشرفته باعث ایجاد مقدار زیادی مایع (آسیت) در حفره شکم شما می شود. این تجمع مایع درشکم شرایط را برای عفونت باکتریایی مساعد میکند.

SBPمی تواند به عنوان عارضه هر بیماری باشد که باعث ایجاد سندرم بالینی آسیت می شود، مانند نارسایی قلبی و سندرم Budd-Chiari رخ دهد.  کودکان مبتلا به نفروز یا لوپوس اریتماتوز سیستمیک که آسیت دارند در معرض خطر بالایی برای ابتلا به SBP هستند.

▪️ پریتونیت ثانویه: پارگی (سوراخ) در دیواره شکم در اثر تروما؛ زخم معده یا اثنی عشر سوراخ شده؛  کولون سوراخ شده ناشی از دیورتیکولیت (عفونت کیسه های کوچک و برآمده در دستگاه گوارش شما)، ولولوس یا سرطان؛ آپاندیس پاره شده؛ پانکراتیت (التهاب لوزالمعده یا پانکراس) که باعفونت همراه شده است، اگر باکتری در خارج از پانکراس پخش شود، ممکن است منجر به پریتونیت شود.

 یکی دیگرازعلل شایع پریتونیت ثانویه، دیالیز صفاقی است.

 در دیالیز صفاقی از لوله‌ها (کاتترها) برای حذف سموم و رفع مشکلات الکترولیتی و رفع مایعات اضافی از خون شما استفاده می‌کند، زمانی که کلیه‌های شما دیگر نمی‌توانند این کار را به اندازه کافی انجام دهند.  عفونت ممکن است در طول دیالیز صفاقی به دلیل آلودگی محیط و تجهیزات رخ دهد.

 پریتونیت ثانویه همچنین ممکن است به عنوان یک عارضه جراحی دستگاه گوارش، استفاده از لوله های تغذیه یا روشی برای خارج کردن مایعات از شکم و به ندرت به عنوان عارضه کولونوسکوپی یا آندوسکوپی باشد.

▪️ پریتونیت ثالثیه: بیشتر در بیماران نقص ایمنی و در افرادی که از قبل بیماری های همراه قابل توجهی دارند مثلا در میان بیماران مبتلا به عفونت ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) است و یا در بسیاری از بیماران مبتلا به TP که سیروز زمینه ای دارند .

▪️ پریتونیت شیمیایی: پریتونیت شیمیایی (استریل) ممکن است توسط محرک هایی مانند صفرا، خون، باریم یا مواد دیگر یا در اثر التهاب بین دیواره ای اندام های احشایی (به عنوان مثال، بیماری کرون) بدون تلقیح باکتریایی حفره صفاق ایجاد شود.  

علائم پریتونیت 

علائم پریتونیت به شرح زیر می باشد:

 ▪️ درد، حساسیت یا سفتی شکم

 ▪️ احساس پری در شکم

 ▪️ تب و لرز

 ▪️ تهوع و استفراغ

 ▪️ بی اشتهایی

 ▪️ اسهال

 ▪️ کاهش برون ده ادراری

 ▪️ ناتوانی در دفع مدفوع یا گاز

 ▪️ گیجی و اختلال وضعیت هوشیاری

 اگر دیالیز صفاقی دریافت می کنید، علائم پریتونیت نیز ممکن است شامل موارد زیر باشد:

 ▪️ مایع دیالیز کدر رنگ‌ یا رنگ‌غیر معمولی دارد.

 ▪️ لکه ها، رشته ها یا توده های سفید (فیبرین) در مایع دیالیز

▪️ بوی غیر معمولی مایع دیالیز

▪️ قرمزی، تورم، و دردناک بودن ناحیه اطراف لوله (کاتتر)

▪️ تب

▪️ درد شکم

▪️ تهوع و استفراغ

تشخیص پریتونیت

 ◾ برای تشخیص پریتونیت، پزشک ابتدا یک شرح حال از علایم شما می گیرد سپس در مورد سابقه پزشکی شما سوال می کند و یک معاینه فیزیکی انجام می دهد.

 ◾ آزمایش خون جهت شمارش کامل سلول های خونی از جمله گلبول های سفید و اندازه گیری فاکتور های التهابی خون

 ◾ کشت خون برای تعیین وجود باکتری در خون 

 ◾ تست های تصویربرداری: استفاده از اشعه ایکس، سونوگرافی یا سی تی اسکن برای بررسی پارگی و سوراخ در دستگاه گوارش

 ◾ تجزیه و تحلیل مایع صفاقی: پاراسنتز تشخیصی باید در تمام بیمارانی که کاتتر صفاقی ساکن ندارند و مشکوک به پریتونیت باکتریایی خودبه‌خودی (SBP) هستند، انجام شود. در بیماران دیالیز صفاقی با کاتتر صفاقی، مایع باید با استفاده از روش استریل برداشته شود. سونوگرافی ممکن است به پاراسنتز کمک کند.

با استفاده از یک سوزن نازک، از مایع صفاق شما (پاراسنتز) نمونه برداری می شود، اگر پریتونیت دارید، بررسی رنگ و بو و بررسی سیتولوژی مایع ممکن است افزایش تعداد گلبول های سفید را نشان دهد که به طور معمول نشان دهنده عفونت یا التهاب است.  همچنین کشت این مایع ممکن است وجود باکتری را نیز آشکار کند.

عوامل خطر پریتونیت

 ▪️ دیالیز صفاقی: پریتونیت می تواند در افرادی که تحت درمان دیالیز صفاقی قرار می گیرند رخ دهد.

 ▪️ شرایط پزشکی زیر خطر ابتلا به پریتونیت را افزایش می دهد: سیروز کبدی، پانکراتیت، دیورتیکولیت، آپاندیسیت، بیماری کرون، زخم معده واثنی عشر.

 ▪️ سابقه پریتونیت خطر ابتلای مجدد به آن ممکن است بیشتر کند.

عوارض پریتونیت

 در صورت عدم درمان، پریتونیت می تواند فراتر از صفاق شما گسترش یابد، تا جایی که منجر به سپسیس شود.

عفونت در سراسر بدن شما (سپسیس): یک وضعیت به سرعت در حال پیشرفت و تهدید کننده زندگی است که می تواند باعث شوک، نارسایی اندام ها و مرگ شود.

 پریتونیت می تواند تهدید کننده زندگی باشد اگر به موقع درمان نشود. بنابراین در صورت مشاهده علایم و نشانه های پریتونیت سریعا به پزشک مراجعه کنید.

جلوگیری از پریتونیت ناشی از دیالیز صفاقی

 اغلب، پریتونیت همراه با دیالیز صفاقی توسط میکروب های اطراف لوله (کاتتر) ایجاد می شود.  اگر دیالیز صفاقی دریافت می کنید، اقدامات زیر را برای جلوگیری از پریتونیت انجام دهید:

 ▪️ شستشو دقیق دست ها قبل از لمس کاتتر

 ▪️ زندگی در محیطی تمیز و نگهداری وسایل در محیط بهداشتی

 ▪️ شستشو روزانه پوست اطراف کاتتر با یک ماده ضدعفونی کننده

 ▪️ رعایت بهداشت و استفاده از ماسک جراحی در هنگام تعویض مایعات دیالیز

 ▪️ مصرف پروفیلاکسی آنتی بیوتیک درصورت سابقه قبلی پریتونیت یا داشتن شرایط پزشکی مانند سیروز کبدی که منجر به تجمع مایع صفاقی میشود.

درمان پریتونیت

اصول کلی هدایت کننده درمان چهارگانه عفونت ها،  به شرح زیر:

1. منبع عفونی را کنترل کنید.

2. باکتری ها و سموم را از بین ببرید.

3. عملکرد ارگان های بدن را حفظ کنید.

4. فرآیند التهابی را کنترل کنید.

 ◾ آنتی بیوتیک درمانی سیتمیک: احتمالاً برای مبارزه با عفونت و جلوگیری از گسترش آن، یک دوره آنتی بیوتیک به شما داده می شود. نوع و مدت درمان آنتی بیوتیکی شما به شدت بیماری و نوع پریتونیت شما بستگی دارد.درمان تجربی ضد میکروبی باید جامع باشد و باید همه عوامل بیماریزای احتمالی را در زمینه بالینی پوشش دهد. درمان تجربی ضد میکروبی باید براساس اپیدمیولوژی موضعی، شدت بالینی عفونت و منبع عفونت باشد. ممکن است به شما آنتی بیوتیک داده شود که طیف وسیعی از باکتری ها را پوشش دهد تا زمانی که پزشکان اطلاعات بیشتری از طریق نتایج آزمایش میکروبیولوژیکی در مورد باکتری خاصی که باعث عفونت شما می شود، داشته باشند. سپس آنها می توانند آنتی بیوتیک شما را با دقت بیشتری انتخاب کنند.

◾ مداخلات جراحي: جراحی اغلب برای برداشتن بافت عفونی، درمان علت اصلی عفونت و جلوگیری از گسترش عفونت مورد نیاز است.

◾ در صورت نیاز سایر درمانی های حمایتی مانند داروهای مسکن، مایعات داخل وریدی، اکسیژن و تزریق خون

◾ اگر تحت دیالیز صفاقی هستید و پریتونیت دارید از روش دیگری باید دیالیز شوید تا بدن شما از عفونت بهبود یابد.

آنچه در این مقاله بدان پرداخته شد، خلاصه ای از پریتونیت و علایم و نحوه برخورد با آن می باشد. یکی از مهم ترین جنبه های بیماری پریتونیت که زندگی مبتلایان را تحت الشعاع قرار می دهد، سپسیس(عفونت در سراسر بدن شما) است که یک وضعیت به سرعت در حال پیشرفت و تهدید کننده

زندگی است که می تواند باعث شوک، نارسایی اندام ها و مرگ می شود، از این رو، آشنایی با شیوه های تشخیص و پیشگیری و درمان می تواند در کاهش نگرانی این مبتلایان کمک شایانی باشد.

شرکت گردشگری سلامت ارماطب، با پرسنل تحصیل کرده در زمینه های مختلف مرتبط با خدمات پرستاری و پزشکی می باشد. در کنار تحصیلات دانشگاهی، تمامی پرسنل این شرکت، از باتجربه ترین افراد این حرفه بوده که توانایی های منحصر بفردی از خود نشان داده اند. کادر درمانی و مراقبتی ارما طب با در اختیارداشتن پرستاران توانمند، با تعهد و دلسوز در راستای بهبودی و سلامتی بیماران دیالیزصفاقی و بیماران مبتلا به پریتونیت برای مراقبت فوری پزشکی برای مبارزه با عفونت و در صورت لزوم برای درمان هر گونه بیماری زمینه ای و ایجاد کننده پریتونیت به شما دوستان یاری رسانند و خدمات خود را با دقت و سرعت عمل بالا و باکیفیت هر چه تمام تر به شما عزیزان ارائه دهد. 

بنابراین، در صورت مشاهدۀ علائمی که پیش‌تر ذکر شد و نیاز به مراجعه پزشک متخصص در این زمینه، می‌توانید با کارشناسان ما در شرکت گردشگری سلامت ارماطب از طریق راه‌های مندرج در سایت در ارتباط باشید تا شما را به بهترین و مجرب‌ترین متخصصان این حوزه از خدمات

پزشکی و سلامت، معرفی کنند.

برای دریافت مشاوره رایگان کلیک کنید

واتس آپ

+989222938678

مقالات مرتبط:

همودیالیز

گاستریت یا التهاب مخاط معده چیست

درمان ورم و زخم معده با یک میوه