نوروپاتی دیابتی

نوروپاتی دیابتی نوعی آسیب عصبی است که در صورت ابتلا به دیابت ممکن است رخ دهد. قند خون بالا می تواند به اعصاب سراسر بدن شما آسیب برساند. نوروپاتی دیابتی اغلب به اعصاب پاها و پاهای شما آسیب می رساند. با ما دراین مقاله همراه باشید تا با نوروپاتی دیابتی بیشتر آشنا شویم.

نوروپاتی دیابتی چیست؟

نوروپاتی دیابتی یک عارضه جدی دیابت است که ممکن است 50 درصد از افراد دیابتی را تحت تاثیر قرار دهد. اما افراد اغلب می توانند با مدیریت مداوم قند خون و یک شیوه زندگی سالم از نوروپاتی دیابتی جلوگیری کنند یا پیشرفت آن را کاهش دهند.

بسته به اعصاب آسیب دیده، علائم نوروپاتی دیابتی می تواند از درد و بی حسی در پاها تا مشکلات سیستم گوارشی، مجاری ادراری، عروق خونی و قلب متغیر باشد. برخی افراد علائم خفیفی دارند. اما برای دیگران، نوروپاتی دیابتی می تواند بسیار دردناک و ناتوان کننده باشد.

علائم و انواع نوروپاتی دیابتی

چهار نوع اصلی نوروپاتی دیابتی وجود دارد. شما می توانید یک نوع یا بیش از یک نوع نوروپاتی داشته باشید. علائم به نوع نوروپاتی و اعصاب تحت تاثیر بستگی دارد. معمولا علائم به تدریج ایجاد می شود. تا زمانی که آسیب عصبی قابل توجهی رخ ندهد، ممکن است متوجه مشکلی نشوید.

 نوروپاتی محیطی

 این نوع نوروپاتی ممکن است نوروپاتی محیطی متقارن دیستال نیز نامیده شود. این شایعترین نوع نوروپاتی دیابتی است. ابتدا روی پاها و سپس دست ها و بازوها تاثیر می گذارد. علائم و نشانه های نوروپاتی محیطی  اغلب در شب بدتر است و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• بی حسی یا کاهش توانایی احساس درد یا تغییرات دما

• احساس گزگز یا سوزش 

• درد یا گرفتگی شدید

• افزایش حساسیت به لمس _ برای برخی افراد، حتی وزن ملحفه می تواند دردناک باشد

• مشکلات جدی پا، مانند زخم، عفونت و درد استخوان و مفاصل

نوروپاتی اتونومیک

سیستم عصبی خودمختار، قلب، مثانه، معده، روده ها، اندام های جنسی و چشم های شما را کنترل می کند. دیابت می تواند بر اعصاب هر یک از این مناطق تاثیر بگذارد و احتمالا باعث ایجاد موارد زیر شود:

• عدم آگاهی از پایین بودن سطح قند خون (ناآگاهی از هیپوگلیسمی)

• مشکلات مثانه یا روده

• تخلیه آهسته معده (گاستروپازیس) که باعث تهوع، استفراغ و از دست دادن اشتها می شود.

• تغییر در نحوه تنظیم چشم ها از روشنی به تاریکی

• کاهش پاسخ جنسی

نوروپاتی پروگزیمال (پلی رادیکولوپاتی دیابتی)

این نوع نوروپاتی – که آمیوتروفی دیابتی نیز نامیده می شود – اغلب بر اعصاب ران، باسن، یا پاها تاثیر می گذارد. همچنین می تواند ناحیه شکم و سینه را تحت تاثیر قرار دهد و علائم معمولا در یک طرف بدن است، اما ممکن است به طرف دیگر گسترش یابد. ممکن است عوارض زیر دیده شود:

• درد شدید در لگن و ران یا باسن 

• ضعیف و کوچک شدن عضلات ران

• مشکل در برخاستن از حالت نشسته 

• معده درد شدید

مونونوروپاتی (نوروپاتی کانونی)

دو نوع مونو نوروپاتی وجود دارد – 

مونوروپاتی به آسیب یک عصب خاص اشاره دارد. مونوروپاتی همچنین ممکن است منجر به موارد زیر شود: 

• مشکل در تمرکز یا دوبینی

• درد پشت یک چشم

• فلج یک طرف صورت ( فلج بل)

• بی حسی یا سوزن سوزن شدن در دست یا انگشتان، به جز انگشت کوچک

• ضعف در دست که ممکن است باعث شود وسایل از دست شما رها شوند

دلایل نوروپاتی دیابتی

علت دقیق هر نوع نوروپاتی ناشناخته است. محققان فکر می کنند که با گذشت زمان، قند خون بالا کنترل نشده به اعصاب آسیب می زند و در توانایی ارسال سیگنال ها اختلال ایجاد می کند و منجر به نوروپاتی دیابتی می شود.

قند خون بالا همچنین دیواره رگ های خونی کوچک (مویرگ ها) را که اکسیژن و مواد مغذی اعصاب را تامین می کنند، ضعیف می کند.

عوامل خطر نوروپاتی دیابتی

هر فردی که دیابت داشته باشد ممکن است به نوروپاتی مبتلا شود. اما این عوامل خطر شما را بیشتر در معرض آسیب عصبی قرار می دهد:

• کنترل ضعیف قند خون. قند خون کنترل نشده شما را در معرض خطر هر عارضه دیابت از جمله آسیب عصبی قرار می دهدو

• سابقه دیابت. خطر ابتلا به نوروپاتی دیابتی هر چه مدت طولانی تری به دیابت مبتلا باشید افزایش می یابد، به خصوص اگر قند خون شما به خوبی کنترل نشود.

• بیماری کلیوی. دیابت می تواند به کلیه ها آسیب برساند. آسیب کلیه سموم را وارد خون می کند که می تواند منجر به آسیب عصبی شود.

• اضافه وزن. داشتن شاخص توده بدنی (BMI) 25 یا بیشتر ممکن است خطر نوروپاتی دیابتی را افزایش دهد.

• سیگار کشیدن. سیگار کشیدن عروق را تنگ و سفت می کند و جریان خون را در پاها کاهش می دهد. این امر بهبود زخم را دشوارتر کرده و به اعصاب محیطی اسیب می رساند.

درمان نوروپاتی دیابتی

نوروپاتی دیابتی درمان شناخته شده ای ندارد. اهداف درمان عبارتند از:

• پیشرفت آهسته بیماری 

• تسکین درد

• مدیریت عوارض و بازگرداندن عملکرد

کند کردن پیشرفت بیماری نوروپاتی دیابتی

نگه داشتن مداوم قند خون در محدوده هدف، کلید پیشگیری یا به تاخیر انداختن آسیب عصبی است. مدیریت خوب قند خون حتی ممکن است برخی از علائم فعلی شما را بهبود بخشد. پزشک بهترین محدوده هدف را برای شما بر اساس عواملی از جمله سن شما، مدت زمانی که دیابت داشته اید و سلامت کلی شما تعیین می کند.

سطح قند خون ممکن است نیاز به شخصی سازی داشته باشد. اما به زور کلی، انجمن دیابت سطوح قند خون هدف زیر را برای اکثر افراد مبتلا به دیابت توصیه می کند:

• بین 80 تا 130 mg/dL، که 4.4 تا 7.2  mmol/Lقبل از غذا است.

• کمتر از 180 mg/dL دو ساعت بعد از غذا

تسکین درد در نوروپاتی دیابتی

بسیاری از داروهای تجویزی برای دردهای عصبی مرتبط با دیابت در دسترس هستند، اما برای همه موثر نیستند. هنگام در نظر گرفتن هر دارویی، با پزشک خود در مورد مزایا و عوارض جانبی احتمالی صحبت کنید تا ببینید چه چیزی ممکن است برای شما بهترین باشد.

درمان های تجویزی تسکین دهنده درد ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• داروهای ضد تشنج. برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان اختلالات تشنج نیز برای کاهش درد عصبی استفاده می شود. انجمن دیابت توصیه می کند که پره گابلین (pregabalin) شروع شود. گاباپنتین (gabapentin) نیز یک گزینه است. عوارض جانبی ممکن است شامل خواب آلودگی، سرگیجه و تورم باشد. (این داروها را فقط با تجویز و دستور پزشک می توان مصرف کرد).

• داروهای ضدافسردگی. برخی از داروهای ضد افسردگی درد عصبی را کاهش می دهند، حتی اگر افسرده نباشید. داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای ممکن است به درد عصبی خفیف تا متوسط کمک کنند. داروهای این دسته عبارتند از، آمی تریپتیلین، دزیپرامین و ایمی پرامین. عوارض جانبی می تواند آزاردهنده باشد و شامل خشکی دهان و خواب آلودگی باشد. (این داروها را فقط با تجویز و دستور پزشک می توان مصرف کرد).

مدیریت عوارض و بازیابی عملکرد در نوروپاتی دیابتی

برای مدیریت عوارض، ممکن است به مراقبت از متخصصان مختلف نیاز داشته باشید، مانند یک پزشک معالج مشکلات دستگاه ادراری (اورولوژیست) و یک متخصص قلب، که می تواند به پیشگیری یا درمان عوارض کمک کند. درمان بستگی به عارضه مرتبط با نوروپاتی دارد:

• مشکلات دستگاه ادراری. برخی از داروها بر عملکرد مثانه تاثیر می گذارند، بنابراین پزشک ممکن است قطع یا تغییر داروها را توصیه کند. برنامه ریزی دقیق ادرار یا دفع ادرار هر چند ساعت یکبار (ادرار به موقع) در حالی که فشار ملایمی به ناحیه مثانه وارد می شود می تواند به برخی از مشکلات مثانه کمک کند. روش های دیگر، از جمله خود سوندگذاری، ممکن است برای خارج کردن ادرار از مثانه آسیب دیده توسط عصب مورد نیاز باشد.

• مشکلات گوارشی. برای تسکین علائم و نشانه های خفیف گاستروپارزی _ سو هاضمه، آروغ زدن، تهوع یا استفراغ _ پزشکان خوردن وعده های غذایی کوچکتر و دفعات بیشتری را پیشنهاد می کنند. تغییر رژیم غذایی و داروها ممکن است به تسکین گاستروپارزی، اسهال، یبوست و حالت تهوع کمک کند.

• فشار خون پایین در حالت ایستاده (افت فشارخون ارتواستاتیک). درمان با تغییرات ساده در شیوه زندگی مانند اجتناب از الکل، نوشیدن آب زیاد و تغییر وضعیت هایی مانند نشستن یا ایستادن به آرامی شروع می شود. خوابیدن در حالی که سر تخت بین 6 تا 10 اینچ بالا باشد به جلوگیری از نوسانات فشار خون کمک می کند. چندین دارو، به تنهایی یا باهم، ممکن است برای درمان افت فشارخون ارتواستاتیک استفاده شوند.

• اختلال عملکرد جنسی. داروهای خوراکی یا تزریقی ممکن است عملکرد جنسی را در برخی از مردان بهبود بخشد، اما برای همه بی خطر و موثر نیستند.

آنچه در این مقاله بدان پرداخته شد، خلاصه ای از نوروپاتی دیابتی و علائم و عوارض و همچنین روش های درمانی آن می باشد. امروزه بیماری دیابت به شدت رو به افزایش است و علاوه بر مشکلات همراه با دیابت، درگیری اعصاب یکی از مهم ترین مشکلات شایع دیابت می باشد. از این رو پرداختن به آن و آشنایی با نوروپاتی دیابتی مبحث مهمی است که باید به آن توجه خاص شود. 

شرکت گردشگری سلامت ارماطب، ارائه‌دهنده خدمات سلامت از سوی برترین کارشناسان و مجرب‌ترین کادردرمان است و با در اختیار داشتن پرستاران توانمند که زیر نظر بهترین پزشکان اصول لازم و حرفه ای پرستاری را فراگرفته اند، می توانند در ارائه خدمات پرستاری از بیمار دیابتی و مراقبت از زخم های حاصل از دیابت به شما عزیزان یاری رساند.

بنابراین در صورت نیاز، و همچنین برای آگاهی از هزینه های مربوط به پرستاری از بیمار دیابتی در منزل و حق بیمه ای که میتواند برای شما مفید باشد، از طریق راه های ارتباطی مندرج در سایت با کارشناسان ما در ارماطب در ارتباط باشید. 

مقالات مرتبط:

زخم پای دیابتی چیست

پرستاری از بیماران دیابتی

آزمایش قند خون فوری در منزل