شیمی درمانی چیست

 شیمی درمانی یک درمان دارویی است که از مواد شیمیایی قوی برای از بین بردن سلول های سرطانی در بدن استفاده می شود و شیمی درمانی اغلب برای درمان سرطان استفاده می شود، زیرا سلول های سرطانی بسیار سریعتر از اکثر سلول های بدن رشد و تکثیر می شوند همچنین، داروهای شیمی درمانی را می توان به تنهایی یا به صورت ترکیبی برای درمان طیف وسیعی از سرطان ها استفاده کرد، اگرچه شیمی درمانی روشی موثر برای درمان بسیاری از انواع سرطان است، درمان شیمی درمانی نیز خطر عوارض جانبی دارد. پس با ما در این مقاله همراه باشید تا با شیمی درمانی و کاربردهای آن در پزشکی و درمان سرطان آشنا شویم.

چرا شیمی درمانی مورد نیاز است؟

شیمی درمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی در افراد مبتلا به سرطان استفاده می شود. شرایط مختلفی وجود دارد که در آنها شیمی درمانی ممکن است در افراد مبتلا به سرطان استفاده شود:

• برای درمان سرطان بدون نیاز به درمان های دیگر. شیمی درمانی می تواند به عنوان درمان اولیه یا تنها برای سرطان استفاده شود.

• پس از درمان های دیگر، برای از بین بردن سلول های سرطانی پنهان. شیمی درمانی می تواند پس از درمان های دیگر مانند جراحی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده در بدن استفاده شود. پزشکان به این درمان کمکی می گویند.

• آماده سازی فرد برای درمان های دیگر. شیمی درمانی می تواند برای کوچک کردن تومور استفاده شود تا درمان های دیگر مانند پرتودرمانی و جراحی امکان پذیر باشد. پزشکان به این درمان نئوادجوانت می گویند.

• برای کاهش علائم و نشانه ها. شیمی درمانی ممکن است با از بین بردن برخی از سلول های سرطانی به تسکین علائم و نشانه های سرطانی کمک کند. پزشکان به این شیمی درمانی تسکینی می گویند.

شیمی درمانی برای شرایطی غیر از سرطان

برخی از داروهای شیمی درمانی در درمان سایر بیماری ها استفاده می شوند، مانند:

• بیماری های مغز استخوان. بیماری هایی که بر مغز استخوان و سلول های خونی تاثیر می گذارند ممکن است با پیوند مغز استخوان که به عنوان پیوند سلول های بنیادی نیز شناخته می شود، درمان شوند. شیمی درمانی اغلب برای آماده شدن برای پیوند مغز استخوان استفاده می شود.

• اختلالات سیستم ایمنی. دوزهای کمتر داروهای شیمی درمانی می تواند به کنترل سیستم ایمنی بیش فعال در برخی بیماری های مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید کمک کند.

عوارض جانبی شیمی درمانی

خطرات عوارض جانبی داروهای شیمی درمانی می تواند قابل توجه باشد. هر دارویی عوارض جانبی متفاوتی دارد و هر دارویی هر عارضه ای را ایجاد نمی کند. از پزشک خود در مورد عوارض جانبی داروهای خاصی که دریافت می کنید، بپرسید.

عوارض جانبی که در طول درمان شیمی درمانی رخ می دهد عوارض جانبی رایج داروهای شیمی درمانی عبارتند از:

• حالت تهوع

• استفراغ

• اسهال

• ریزش مو

• از دست دادن اشتها

• خستگی

• تب 

• زخم های دهانی

• درد 

• یبوست

• کبودی آسان

• خون ریزی

بسیاری از این عوارض جانبی قابل پیشگیری یا درمان هستند. اکثر عوارض جانبی پس از پایان درمان از بین می روند.

عوارض جانبی طولانی مدت و دیررس شیمی درمانی

داروهای شیمی درمانی همچنین می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند تا ماه ها یا سال ها پس از درمان آشکار نمی شوند. عوارض جانبی دیررس بسته به داروی شیمی درمانی متفاوت است اما می تواند شامل موارد زیر باشد:

• آسیب به بافت ریه

• مشکلات قلبی 

• ناباروری

• مشکلات کلیوی

• آسیب عصبی(نوروپاتی محیطی)

• خطر ابتلا به سرطان دوم

از پزشک خود بپرسید که آیا خطر بروز عوارض جانبی دیررس را دارید. بپرسید که چه علائم و نشانه هایی باید از آن آگاه باشید که ممکن است نشانه مشکل باشد.

آماده سازی برای شیمی درمانی

نحوه آماده شدن برای شیمی درمانی به داروهایی که دریافت می شود و نحوه تجویز آنها بستگی دارد. پزشک دستورالعمل های خاصی را برای آماده شدن برای درمان های شیمی درمانی به فرد می دهد. ممکن است لازم باشد:

• قبل از شیمی درمانی داخل وریدی، دستگاهی را با جراحی درون بدن قرار دهید. اگر شیمی درمانی خود را به وصورت داخل وریدی دریافت می کنید، ممکن است پزشک دستگاهی مانند کاتتر، پورت یا پمپ را توصیه کند. کاتتر یا دستگاه دیگر از طریق جراحی در یک ورید بزرگ، معمولا در قفسه سینه، کاشته می شود. داروها شیمی درمانی را می توان از طریق دستگاه وارد بدن کرد.

• برای اطمینان از آمادگی بدن برای دریافت شیمی درمانی، آزمایش هایی را انجام دهید. آزمایش خون برای بررسی عملکرد کلیه و کبد و آزمایش قلب برای بررسی سلامت قلب می تواند تعیین کند که آیا بدن شما برای شروع شیمی درمانی آماده است یا خیر. اگر مشکلی وجود داشته باشد، پزشک ممکن است درمان شما را به تعویق بیندازد یا داروی شیمی درمانی و دوز متفاوتی را انتخاب کند که برای شما ایمن تر است.

• به دندانپزشک خود مراجعه کنید. پزشک شما ممکن است شما را به دندانپزشک ارجاع دهد تا دندان ها ی شما را از نظر علائم عفونت بررسی کند. درمان عفونت های موجود ممکن است خطر عوارض در طول درمان شیمی درمانی را کاهش دهد، زیرا برخی از داروهای شیمی درمانی می توانند توانایی بدن را برای مبارزه با عفونت ها کاهش دهند.

• برای عوارض جانبی از قبل برنامه ریزی کنید. از پزشک خود بپرسید که چه عوارض جانبی در طول شیمی درمانی و بعد از آن انتظار می رود. به عنوان مثال، اگر شیمی درمانی باعث ناباروری شود، ممکن است بخواهید گزینه های خود را برای حفظ اسپرم یا تخمک برای استفاده در آینده در نظر بگیرید. اگر شیمی درمانی باعث ریزش مو می شودف برنامه ریزی برای حفظ پوشش سر داشته باشید.

• مقدمات کمک در خانه و محل کار را فراهم کنید. بیشتر درمان های شیمی درمانی در کلینیک های سرپایی انجام می شود، به این معنی که بیشتر افراد می توانند در طول شیمی درمانی به کار و انجام فعالیت های معمول خود ادامه دهند.

نحوه تجویز داروهای شیمی درمانی

داروهای شیمی درمانی را می توان به روش های مختلفی تجویز کرد، از جمله:

• تزریقات شیمی درمانی. شیمی درمانی اغلب به صورت تزریق داخل وریدی انجام می شود. این داروها را می توان با وارد کردن یک لوله با سوزن در رگ بازو یا داخل دستگاهی در ورید قفسه سینه تجویز کرد. 

• قرص های شیمی درمانی.برخی از داروهای شیمی درمانی را می توان به صورت قرص یا کپسول مصرف کرد.

• واکسن های شیمی درمانی. داروهای شیمی درمانی را می توان با سوزن تزریق کرد، درست مانند تزریق واکسن.

• کرم های شیمی درمانی. کرم ها یا ژل های حاوی داروهای شیمی درمانی را می توان برای درمان انواع خاصی از سرطان پوست روی پوست استفاده کرد.

• داروهای شیمی درمانی که برای درمان یک ناحیه از بدن استفاده می شود. داروهای شیمی درمانی را می توان مستقیما به یک ناحیه از بدن داد. به عنوان مثال، داروهای شیمی درمانی را می توان مستقیما در شکم (شیمی درمانی داخل صفاقی)، حفره قفسه سینه (شیمی درمانی داخل پلورال) یا سیستم عصبی مرکزی (شیمی درمانی داخل نخاعی) تجویز کرد. شیمی درمانی همچنین می تواند از طریق مجرای ادرار به مثانه انجام شود (شیمی درمانی داخل مثانه).

هرچند وقت یک بار شیمی درمانی دریافت کنیم

پزشک شما بر اساس داروهایی که دریافت خواهید کرد، ویژگی های سرطان و میزان بهبودی بدن شما پس از هر درمانف تعیین می کند که چند بار شیمی درمانی را دریافت کنید.

 برنامه شیمی درمانی متفاوت است. درمان شیمی درمانی می تواند مداوم باشد، یا ممکن است بین دوره های درمان و دوره های استراحت به طور متناوب به شما اجازه بهبودی بدهد.

مکانی که درمان شیمی درمانی را دریافت می کنیم

جایی که شیمی درمانی خود را دریافت خواهید کرد به وضعیت شما بستگی دارد. درمان های شیمی درمانی می تواند در محل های زیر انجام شود:

• یک واحد شیمی درمانی سرپایی

• مطب دکتر

• بیمارستان

• خانه، مانند مصرف قرص های شیمی درمانی

آنچه در این مقاله بدان پرداخته شد، خلاصه اجمالی از درمان شیمی درمانی و کاربردهای آن می باشد. درطول درمان شیمی درمانی به طور مرتب با پزشک سرطان خود (انکولوژیست) ملاقات خواهید کرد. انکولوژیست در مورد هرگونه عوارض جانبی که تجربه می کنید می پرسد، زیرا بسیاری از آنها قابل کنترل هستند. بسته به وضعیت بیمار، ممکن است در طول درمان شیمی درمانی برای نظارت بر سرطان خود اسکن و سایر آزمایشات نیز انجام دهید. این آزمایش ها می تواند به پزشک ایده بدهد که سرطان شما چگونه به درمان پاسخ می دهد و ممکن است درمان بر اساس تنظیم شود.

شرکت گردشگری سلامت ارماطب، ارائه‌دهنده خدمات سلامت از سوی برترین کارشناسان و مجرب‌ترین کادردرمان است و با دراختیارداشتن پرستاران توانمند که زیر نظر بهترین پزشکان اصول لازم و حرفه ای پرستاری را فراگرفته اند، می توانند در ارائه اطلاعات و مشاوره در خصوص درمان شیمی درمانی و همچنین خدمات شیمی درمانی در منزل و پرستار از بیمار سرطانی در منزل به شما عزیزان یاری رساند.

بنابراین در صورت نیاز، و همچنین برای مشاوره و آگاهی بیشتر درمورد درمان شیمی درمانی، از طریق راه های درج شده در سایت با کارشناسان ما در ارتباط باشید.

مقالات مرتبط:

درمان سرطان در منزل

پرستاری از بیمار سرطانی در منزل