تغییرات رحم در چرخه قاعدگی

۰بدن زنان پس از بلوغ تا قبل از یائسگی، هرماه دچار تغییراتی می شود که شرایط رحم را برای بارداری احتمالی آماده می کند. به این مجموعه از شرایط که طی هر ماه اتفاق می افتد؛ چرخه قاعدگی گفته می شود.

در این مقاله قصد داریم شما را با تغییرات رحم در دوران قاعدگی آشنا کنیم؛ پس تا انتها همراه ارماطب باشید.

چرخه قاعدگی

در طول هر چرخه قاعدگی یک تخمک رشد می کند و از تخمدان ها آزاد می شود. سپس دیواره رحم شروع به ضخیم شدن می کند تا رحم را برای بارداری احتمالی آماده کند. در صورتی که بارداری رخ ندهد؛ دیواره رحم شروع به ریزش می کند و چرخه بعدی ایجاد می شود.

چرخه قاعدگی در خانم ها به 4 مرحله تقسیم می شود که در هر مرحله، رحم تغییرات خاصی می کند.

این چهار مرحله عبارتند از:

• فاز قاعدگی

• فاز فولیکولی

• فاز تخمک گذاری 

• فاز لوتئال

مدت زمان هر کدام از این مراحل در هر خانم متفاوت است. در ادامه در رابطه با مراحل مختلف چرخه قاعدگی و تغییرات رحم در این دوران صحبت خواهیم کرد.

مراحل چرخه قاعدگی

• فاز قاعدگی

این مرحله، اولین مرحله از چرخه قاعدگی است. در این فاز، تخمک آزاد شده از چرخه قبلی بارور نشده است به عبارتی بارداری اتفاق نیفتاده است بنابراین سطح هورمون استروژن و پروژسترون کاهش پیدا می کند.

در چنین شرایطی به پوشش ضخیم شده رحم، دیگر نیازی نیست بنابراین دیواره رحم شروع به ریزش می کند و ترکیبی از خون و مخاط از طریق واژن خارج می شود که به اصطلاح گفته می شود "فرد پریود شده است".

فاز قاعدگی خانم ها به طور معمول، بین 3 تا 7 روز است با این حال ممکن است برخی از خانم ها، قاعدگی طولانی تری را تجربه کنند.

در این مرحله خانم ها علائم پریود را تجربه خواهند کرد که عبارتند از:

• گرفتگی عضلات 
• سینه های حساس
• نفخ
• نوسانات خلقی
• تحریک پذیری
• سردرد
• خستگی
• کمر درد

پیشنهاد می شود در این دوران، خانم ها از کیسه آب گرم و موادی که طبع گرم دارند استفاده کنند تا این دوران را به راحتی پشت سر بگذارند.

• فاز فولیکولی

فاز فولیکولی از روز اول قاعدگی شروع می شود و با تخمک گذاری به پایان می رسد؛ از آن جایی که این فاز از ابتدای قاعدگی شروع می شود لذا فاز فولیکولی با فاز قاعدگی مقداری هم پوشانی دارد.

اتفاقاتی که منجر به ایجاد فاز فولیکولی می شوند به این حالت است که:

1. هیپوتالاموس پیامی به غده هیپوفیز ارسال می کند تا هورمون محرک فولیکول (FSH) آزاد شود.
2. هورمون FSH تخمدان ها را تحریک می کند تا حدود 5 تا 20 کیسه کوچک به نام فولیکول تولید شود.
3. فولیکول بالغ باعث افزایش سطح استروژن می شود که این هورمون منجر به ضخیم شدن بافت رحم شده و آن را برای بارداری احتمالی آماده می کند. در چنین شرایطی رحم به یک محیطی غنی از مواد مغذی برای رشد جنین، تبدیل می شود.

در این مرحله، هر فولیکول حاوی یک تخمک نابالغ است و فقط سالم ترین تخمک توانایی تبدیل شدن به جنین را دارد. باقی فولیکول های ایجاد شده توسط هورمون FSH ، در بدن جذب می شوند.

فاز فولیکولی به طور معمول بین 11 تا 27 روز متغیر است اما به طور میانگین حدود 16 روز این مرحله به طول می انجامد.

• فاز تخمک گذاری

افزایش سطح استروژن در فاز فولیکولی، باعث تحریک غده هیپوفیز می شود تا هورمون لوتئیز کننده (LH)، ترشح شود. در چنین شرایطی فاز تخمک گذاری آغاز می شود.

در فاز تخمک گذاری، یک تخمک بالغ آزاد می شود و تخمک از لوله فالوپ به سمت رحم شروع به حرکت می کند تا توسط اسپرم بارور شود. مرحله تخمک گذاری، تنها مرحله از چرخه قاعدگی است که خانم ها می توانند در آن باردار شوند.

از جمله علائمی که نشان دهنده مرحله تخمک گذاری خانم ها است؛ عبارتند از:

• افزایش جزئی در دمای پایه بدن
• ترشحاتی که غلیظ است و بافتی شبیه به سفیده تخم مرغ دارد

در صورتی که چرخه قاعدگی خانم ها 28 روزه باشد، فاز تخمک گذاری در وسط این چرخه؛ یعنی در روز چهاردهم است. از ابتدای روز چهاردهم 24 ساعت فرصت وجود دارد که اسپرم به تخمک برسد و آن را بارور کند؛ در غیر این صورت، تخمک از بین خواهد رفت.

• فاز لوتئال

پس از این که تخمک از فولیکول رها می شود، فولیکول به ساختاری، به نام جسم زرد تبدیل می شود که مسئول تولید هورمون های پروژسترون و استروژن را بر عهده دارد.

افزایش سطح هورمون های استروژن و پروژسترون باعث ضخیم نگه داشتن پوشش داخلی رحم می شود لذا فضای رحم برای کاشت تخمک بارور شده و در نتیجه رشد جنین آماده می شود. معمولا فاز لوتئال 11 تا 17 روز طول می کشد اما به طور میانگین در اکثر خانم ها، این فاز 14 روز به طول می انجامد.

در فاز لوتئال بسته به این که خانم باردار شود یا خیر، دو اتفاق ممکن است برای رحم پیش بیاید:

*در صورت بارداری: بدن شروع به تولید هورمون (hcg) یا گنادوتروپین جفت انسانی می کند که این هورمون منجر به حفظ جسم زرد و نگه داشتن ضخامت پوشش داخلی رحم می شود.

تمامی این عوامل دست به دست یک دیگر می دهند تا رحم به اندازه کافی ضخامت داشته باشد تا بتواند از جنین در حال رشد، در برابر عوامل بیرونی محافظت کند.

*در صورت عدم بارداری: جسم زرد از بین می رود و این اتفاق منجر به کاهش سطح هورمون های استروژن و پروژسترون می شود. با کاهش سطح این هورمون ها، دیواره داخلی رحم شروع به ریزش می کند و مرحله قاعدگی آغاز خواهد شد. 

در این مرحله به علت عدم بارداری، خانم ها علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) را تجربه می کنند.

از جمله این علائم عبارتند از:

• تورم، درد و حساسیت سینه
• نوسانات خلقی
• سر درد 
• افزایش اشتها و افزایش وزن
• تغییرات در میل جنسی
• اختلال در الگوی خواب
• بی حوصلگی

اکثر علائم ذکر شده در بالا، پس از پایان فاز لوتئال و شروع فاز قاعدگی از بین خواهند رفت و خانم ها به شرایط قبلی خود باز می گردند.

عوامل مختل کننده چرخه قاعدگی

چرخه قاعدگی هر خانم با دیگری متفاوت است. برخی از خانم ها هر ماه به طور منظم، در روز مشخصی پریود می شوند و برخی دیگر پریود نامنظمی دارند.

خونریزی هر خانم نیز، با دیگری متفاوت است. عده ای در مرحله قاعدگی خونریزی زیادی را تجربه می کنند و عده ای دیگر خونریزی کم تری دارند. حتی مدت زمان خونریزی برخی از خانم ها ممکن است طولانی تر باشد.

به طور کلی عوامل متعددی به عنوان عوامل مختل کننده چرخه قاعدگی شناسایی می شوند که برخی از آن ها فیزیولوژیک و برخی دیگر پاتولوژیک هستند که در این قسمت در رابطه با آن ها صحبت می کنیم.

• قرص های ضد بارداری

یکی از عواملی که منجر به اختلال در چرخه قاعدگی می شود، قرص های ضد بارداری است. برخی از این قرص ها، مدت زمان چرخه قاعدگی را کوتاه تر می کند و برخی دیگر مانع از ایجاد فاز قاعدگی می شود.

• بارداری

بارداری منجر به اختلال در چرخه قاعدگی می شود. در واقع اولین علامت بارداری، عدم ورود به مرحله قاعدگی است به عبارتی خانم های باردار به طور معمول نباید خونریزی را تجربه کنند.

• سندرم تخمدان پلی کسیتیک (PCOS)

سندرم تخمدان پلی کیستیک باعث اختلال شدید در چرخه قاعدگی می شود. در این سندرم به دلیل عدم تعادل هورمونی، رشد طبیعی تخمک ها مختل می شود بنابراین فاز قاعدگی دچار مشکل می شود.

• فیبروئید رحم

در این حالت، سلول های اضافی در رحم شروع به تشکیل می کند اما نکته قابل توجه این است که این سلول های اضافه سرطانی نیستند. با این حال فیبروم ایجاد شده منجر به اختلال در چرخه قاعدگی شده و می تواند آن را طولانی تر کند.

• اختلالات مربوط به اشتها

بی اشتهایی عصبی (آنورکسیا) و پرخوری عصبی (بولیمیا) می توانند باعث اختلال در چرخه قاعدگی شده و آن را کوتاه تر کند.

• یائسگی 

زمانی که خانم ها، به دوران یائسگی نزدیک می شوند؛ چرخه قاعدگی بی نظمی را تجربه می کنند که به علت کاهش سطح هورمون ها استروژن است. در نهایت چرخه قاعدگی در دوران یائسگی به طور کامل متوقف خواهد شد.

با توجه به این که عده ی زیادی از خانم ها با اختلالات مربوط به چرخه قاعدگی مواجه هستند؛ ارماطب شرایطی را برای شما عزیزان فراهم کرده است که بتوانید به طور رایگان مشاوره شوید و در صورت نیاز به پزشک متخصص ارجاع شوید.

کافیست از طریق راه های درج شده در سایت با کارشناسان ما در تماس باشید.

برای دریافت مشاوره رایگان کلیک کنید

واتس آپ

+989222938678

نشانه های اختلال در چرخه قاعدگی

از جمله علائمی که می تواند نشان دهنده اختلال در چرخه قاعدگی باشد؛ عبارتند از:

• قاعدگی به طور مشخص در یک روز از هر ماه، رخ ندهد.

• خونریزی مرحله قاعدگی بیش از هفت روز است.

• فاصله بین هر دو بازه از مرحله قاعدگی، کم تر از 21 روز یا بیشتر از 35 روز است.

• مرحله قاعدگی به طور کامل متوقف شده است.

• بین دو مرحله قاعدگی، همچنان خونریزی وجود داشته باشد.

در صورتی که هر یک از علائم ذکر شده در بالا را داشتید سریعا به یک متخصص زنان مراجعه کنید تا بررسی شده و در صورت مشکلی خاص، تحت درمان قرار بگیرید.

در انتها باید بار دیگر ذکر کنیم؛ به طور معمول باید هر ماه رحم دست خوش تغییراتی شده تا برای بارداری احتمالی آماده شود. در صورتی که اختلالی به وجود بیاید که مانع از سیکل طبیعی قاعدگی شود؛ مشکلات زیادی برای خانم ها ایجاد می شود.

ارماطب با دارا بودن تیمی مجرب و متخصص آماده خدمت رسانی به شما عزیزان در زمینه مراقبت های زنان می باشد.

با استفاده از خدمت ویزیت پزشک متخصص در منزلِ ارماطب، از حضور در مطب ها و درمانگاه ها بی نیاز می شوید. بنابراین می توانید از طریق راه های درج شده در سایت با کارشناسان ارماطب تماس بگیرید تا پس از مشاوره رایگان، در صورت نیاز به یک پزشک متخصص ارجاع داده شوید.

برای دریافت مشاوره رایگان کلیک کنید

واتس آپ

+989222938678

مقالات مرتبط:

سندروم پیش از قاعدگی و زعفران

فیزیولوژی قاعدگی

قاعدگی منظم چند روز است