آزمایش های ضروری دوران سالمندی کدامند؟

زندگی هر انسان به 4 بخش تقسیم می شود؛ دوران کودکی، دوران نوجوانی و جوانی، دوران میانسالی و دوران سالمندی. ما در هر یک از این دوره ها، به ملاحظات و مراقبت های خاصی نیازمندیم. یکی از موارد مهم در هر دوره، انجام آزمایش و چکاپ است؛ اینکه هرازگاهی به صورت منظم چک کنیم که درونمان اتفاقی نیافته است؟ چیزی تغییر نکرده؟ حتما هم این جمله را به خاطر دارید که پیشگیری بهتر از درمان است؟

برای چکاپ باید به پزشکان مختلف مراجعه کرد و آزمایش های گوناگونی انجام داد. اهمیت این کار در دوران سالمندی خیلی بیشتر است و به علت کهولت سن، ریسک ابتلا به بیماری ها و بدخیمی ها افزایش می یابد.

چرا باید چکاپ انجام دهیم؟

چه آزمایش هایی باید انجام داد؟

چکاپ در آقایان و خانم ها چه تفاوتی دارد؟

جواب همه سوالات خود را در این مقاله جستجو کنید؛ پس با ما همراه باشید.

چرا باید چکاپ انجام داد؟

آزمایش های دوران سالمندی اهمیت زیادی برای تشخیص و درمان بیماری ها در این سن دارد. اگرچه این موضوع به دوران سالمندی یعنی تقریبا به سنین بعد از 65 سالگی اختصاص دارد ولی بعضی از آزمایش های دوران سالمندی باید خیلی زودتر از این دوران انجام شوند و مهم تر اینکه پیشینه خانوادگی از لحاظ بیماری باید مدنظر قرار گیرد.

ضرورت های آزمایش چکاپ دوره ای

هر فردی باید در طول عمر خویش در فواصل زمانی معینی آزمایش های کلی پزشکی  انجام دهد. برخی بیماری ‌ها به علت ناشناخته بودن عوامل ایجاد‌کننده  قابل پیشگیری نیستند. در نتیجه تشخیص زودرس این بیماری‌ ها با استفاده از چکاپ های دوره ای به علت کمک به درمان سریع و مؤثر، کاهش عوارض بیماری و کاهش هزینه ‌های درمانی اهمیت ویژه ‌ای دارد. پس، حتی افراد سالم جامعه که هیچ گونه بیماری و سابقه فامیلی بیماری هم ندارند باید آزمایش‌های چکاپ (check up) را انجام دهند.

چه آزمایش هایی باید در دوران سالمندی به صورت دوره ای انجام شود؟

آزمایش فشار خون

از هر ۳ سالمند ۱ نفر فشار خون بالا دارد که به نام همان فشار خون شناخته می شود. این عارضه، خطر سکته یا حمله قلبی را افزایش می دهد. لازم است فشار خون سالمندان حداقل سالی یک بار چک شود.

آزمایش ادرار

آزمایش ادرار برای تشخیص بسیاری از بیماری ها کاربرد دارد. در این آزمایش وجود قند، پروتئین، گلبول سفید و قرمز، کتون و غیره که هر کدام می‌توانند نشان دهنده وجود یک بیماری باشند، مشخص می‌شود.

 آزمایش چربی خون

سطح نرمال کلسترول سالم و میزان تری گلیسرید، خطر ابتلا  به حمله قلبی یا سکته را کاهش می دهد. اگر نتایج آزمایش خون، سطح بالای هر یک از این فاکتورها را نشان دهد، ممکن است پزشک، رژیم سالم، تغییراتی در سبک زندگی یا داروهایی برای کاهش چربی خون تجویز کند.

 آزمایش سرطان روده بزرگ

کولونوسکوپی آزمایشی است که پزشک با استفاده از یک دوربین روده بزرگ شما را برای بررسی وجود پولیپ های (رشد غیر معمول بافت ها در بدن) سرطانی اسکن می کند. بعد از ۵۰ سالگی، آزمایش کولونوسکوپی برای سالمندان باید هر ۱۰ سال یک بار انجام شود.

معاینه دیجیتال مقعدی برای چک کردن هر نوع حجم غیر معمول بافت ها در مجرای مقعدی انجام می شود. معاینه دیجیتال مقعدی فقط قسمت پایین مقعد را معاینه می کند اما کولونوسکوپی همه جای مقعد را بررسی می کند.

واکسیناسیون سالمندان :

واکسیناسیون در جلوگیری از عفونت بسیار موثر است و موجب کاهش استفاده از آنتی بیوتیک در سالمندان می شود . در تمامی افراد استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک می تواند ریسک ابتلا به بیماری های قارچی را بالا ببرد بنابراین مراقبت پرستار و نظارت بر برنامه واکسیناسیون سالمند می تواند تاثیر شگرفی در سلامت وی داشته باشد . در حقیقت، واکسیناسیون باید به عنوان یک اقدام پیشگیرانه مشابه ورزش و حفظ رژیم غذایی سالم در نظر گرفته شود .

واکسن کزاز برای سالمندان هر ۱۰ سال یک بار لازم است.

توصیه می شود همه سالمندان، سالانه یک واکسن سرماخوردگی بزنند به خصوص آنها که دوره سرماخوردگی بدی دارند.

در سن ۶۵ سالگی باید با دکتر درباره واکسن پنوموکوکی برای محافظت بدن در برابر عفونت ریه و دیگر عفونت ها مشورت شود.

واکسن زونا برای سالمندان بالای ۶۰ سال لازم و ضروری است.

معاینه چشم

توصیه می شود بزرگسالان در سن ۴۰ سالگی یک آزمایش اولیه برای چشم هایشان انجام دهند.

با بالا رفتن سن، احتمال بیماری های مربوط به چشم مثل گلوکوم (آب سیاه)، آب مروارید و مشکلات جدید بینایی یا بدتر شدن مشکلات قبلی هم افزایش می یابد.

 معاینه دندان

با پا به سن گذاشتن سلامت دهان و دندان مهم تر می شود. بسیاری از افراد مسن ممکن است داروهایی مصرف کنند که تاثیری منفی روی سلامت دندان های آنها داشته باشد.

دندان پزشک با عکس برداری از فک و بررسی دهان، دندان ها، لثه ها و گلوی وجود مشکلات در این قسمت ها را بررسی می کند.

آزمایش شنوایی

نقص شنوایی اغلب با پا به سن گذاشتن افراد اتفاقی طبیعی است. هر ۲ تا ۳ سال یک بار سالمندان باید نوار گوش (ادیوگرام) بدهند. کم شنوایی تقریباً یک سوم بزرگسالان 61 تا 70 ساله و بیش از 80 درصد افراد بالای 85 سال را تحت تأثیر قرار می دهد. مردان معمولاً در مقایسه با زنان کم شنوایی بیشتری را تجربه می کنند و در آنها زودتر شروع می شود. شایع ترین نوع آن کم شنوایی مربوط به سن است. با این حال، بسیاری از شرایط می تواند در هدایت ارتعاشات صوتی به گوش داخلی و تبدیل آنها به تکانه های الکتریکی برای هدایت به مغز اختلال ایجاد کند. غربالگری کاهش شنوایی در بزرگسالان بالای 50 تا 60 سال توصیه می شود .

تست های غربالگری شامل تست صدای نجوا و صوتی سنجی است . پس از انجام این تست ها افراد سالمند باید از نظر سالم بودن عصب، مصرف داروهای سمی، سالم بودن غشای تمپان و .... بررسی شوند . شنوایی باقیمانده باید با استفاده از سمعک، وسایل شنیداری کمکی و برنامه های توانبخشی بهینه شود. از چالش هایی که پرستاران سالمندان با آن مواجه هستند؛ عدم تشخیص کم شنوایی سالمند و عدم پایبندی سالمند به استفاده از وسایل کمکی و سمعک است.

اسکن تراکم استخوان

طبق آمار سازمان بین المللی پوکی استخوان، ۷۵ میلیون نفر مبتلا به پوکی استخوان هستند. هم زنان و هم مردان در خطر این بیماری هستند، اما زنان اغلب بیشتر به این بیماری دچار می شوند.

این آزمایش، میزان تراکم استخوان را بررسی می کند که شاخص اصلی برای قوت استخوان است. انجام این آزمایش  بعد از ۶۵ سالگی به خصوص برای زنان مسن توصیه می شود.

 آزمایش ویتامین D

بسیاری از افراد کمبود ویتامین D دارند. این ویتامین به محافظت از استخوان ها کمک  و بدن را در برابر بیماری های قلبی، دیابت و بعضی از سرطان ها حفظ می کند.

 آزمایش ویتامین D برای سالمندان باید سالانه انجام شود. با افزایش سن، بدن شرایط سخت تری برای تولید ویتامین D دارد.

آزمایش هورمون های تیروئیدی

گاهی اوقات تیروئید، غده درون گردن شما که میزان سوخت و ساز بدن شما را تنظیم می کند، ممکن است به اندازه کافی هورمون تولید نکند. یک آزمایش خون ساده می تواند میزان TSH (هورمون تحریک کننده تیروئید) را در بدن شما بررسی و کارکرد نامناسب تیروئید شما را مشخص کند.

معاینه پوست : 

برای معاینه پوست، علائم ملانوم را بررسی می کنیم . ملانوم در واقع خطرناک ترین نوع سرطان پوست است که می تواند به سرعت در بدن متاستاز دهد . علائم ملانوم عبارتند از یک لکه بزرگ قهوه ای رنگ یا لکه های تیره تر، خال هایی که تغییر اندازه می دهند یا حتی دچار خونریزی می شوند . 

همچنین ضایعاتی کوچک که حاشیه نامنظم دارند و به رنگ قرمز، صورتی، سفید، ... دیده می شوند می توانند هشداری جدی برای تشخیص سرطان پوست باشند . 

انواع دیگری از سرطان ها هم وجود دارند که علائم متفاوتی دارند؛ مثلا در تومور های سلول های پایه یا به اصطلاح Basal Cell  شاهد برجستگی های سفیدی مومی یا مرواریدی شکل خواهیم بود که اغلب رگ های خونی قابل مشاهده در نواحی گوش، گردن، صورت دارند .

تومور ها همچنین می توانند صاف یا به صورت پوسته هایی تکه تکه در پشت و قفسه سینه نمایان شوند .

 آزمایش قندخون

افراد مسن، بیشتر در معرض ابتلا به دیابت هستند و دیابت نوع 2 شایع ترین دیابت در این گروه سنی است . 

 افراد مسن 65 ساله و بالاتر بیشترین سهم را در تشخیص دیابت در همه گروه های سنی دارند اما باز هم انجمن دیابت آمریکا تاکید می کند که بزرگسالان بالای 45 سال هر یک تا سه سال یک بار تحت آزمایش دیابت و پیش دیابت قرار بگیرند؛ حتی اگر نتایج طبیعی باشد . 

علائم دیابت در گروه های سنی یکسان است که می تواند شامل تشنگی، خستگی و مشکلات بینایی باشد. اما بازه مناسب قند خون برای سالمندان و همچنین برنامه های مدیریت دیابت سالمندان با گروه های سنی دیگر متفاوت است . 

بررسی قند خون با یک سوزن کوچک به نام لانست،که برای سوزن زدن نوک انگشت کاربرد دارد انجام می شود. یک قطره خون روی نوار آزمایش قرار می گیرد و یک گلوکومتر میزان قند خون را نشان می دهد. به طور کلی، قند خون باید قبل از غذا و هنگام خواب بررسی شود .

پرستار سالمند و نقش او در تغذیه سالمندان مبتلا به دیابت :

داروها تنها یکی از ابزارهای مدیریت دیابت هستند. رژیم غذایی یکی دیگر از روش هایی است که افراد دیابتی می توانند وضعیت خود را مدیریت کنند زیرا خوردن یا نخوردن، دقیقا همان چیزی است که بر قند خون تأثیر می گذارد. با این حال، حفظ رژیم غذایی سالم می تواند برای برخی از افراد مسن به دلیل مشکلات گوارشی که با افزایش سن ایجاد می شود؛ یک چالش باشد. این مشکلات می تواند خوردن را دشوار کرده و آنها را در معرض تغذیه نامناسب قرار دهد . غالبا پرستاران با چنین مشکلاتی در سالمندان مواجه می شوند :

·        اختلالات بلع

·        بی اشتهایی

·        سوء هاضمه و سایر مشکلات روده

·        احساس سیری خیلی زود بعد از خوردن غذا

بازه قند خون نرمال در سالمندان :

بسته به اینکه سالمندان دارای چه بیماری های مزمن ای هستند میزان قند خون آنها می تواند متفاوت باشد . همچنین بازه مناسب قند خون در تست ای که قبل از خواب گرفته شده باشد با تست ای که به صورت ناشتا گرفته شده باشد، متفاوت است .

چکاپ در آقایان و خانم ها چه تفاوتی دارد؟

همین طور که می دانید، برخی اختلالات کاملا بستگی به جنسیت دارد و در نتیجه یک سری آزمایش ها در آقایان و یک سری دیگر در خانم ها باید انجام شوند. در ادامه با این آزمایش ها که در دو جنس مشترک نیستند می پردازیم.

 همچنین بخوانید:

نمونه گیری در منزل توسط مدیکال توریسم ارماطب

آزمایش های مخصوص بانوان سالمند

 ماموگرافی

.ماموگرافی با تصویر برداری از بافت پستان می تواند در غربالگری زنان قبل از بروز علائم یا در هنگام بروز علائم کمک بسیاری کند . اگرچه غربالگری سرطان پستان نمی تواند از سرطان سینه جلوگیری کند؛ اما می تواند سرطان پستان را زودتر شناسایی کند، که منجر به شانس بیشتری برای نتیجه درمان می شود.

برای سنین مختلف دفعات مراجعه به کلینیک جهت ماموگرافی متفاوت است :

·        زنان 50 ساله و بالاتر - غربالگری ماموگرافی هر دو سال

·        زنان بین 40 تا 49 سال-غربالگری ماموگرافی یک بار در سال

·        زنان زیر 40 سال - نیازی به غربالگری ماموگرافی ندارند

معمولاً یک آزمایش ماموگرافی در سال برای سرطان سینه کافی است؛ اما بسته به عوامل خطرساز ، پزشک ممکن است توصیه کند که سالی دو یا چند ماموگرافی انجام شود .

اگرچه داشتن عوامل خطر شانس ابتلا به سرطان سینه را افزایش می دهد، اما نداشتن هیچ یک از عوامل خطر به معنای مصونیت در برابر سرطان سینه نیست . به همین دلیل بررسی و نظارت پرستاران سالمندان اهمیت دوچندانی پیدا می کند . 

آزمایش پاپ اسمیر

غربالگری سرطان دهانه رحم برای تشخیص تغییرات اولیه سلول های سرطانی در دهانه رحم ضروری است. سرطان دهانه رحم همچنان یکی از عوامل اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در بین زنان است .

آزمایش پاپ اسمیر شامل جمع آوری سلول ها از دهانه رحم - انتهای باریک و پایینی رحم در بالای واژن است.

پاپ اسمیر معمولاً همراه با معاینه لگن انجام می شود. در زنان بالای 30 سال، آزمایش پاپ ممکن است با آزمایش ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) - عفونت شایع مقاربتی که می تواند باعث سرطان دهانه رحم شود، ترکیب شود. به طور کلی، پزشکان شروع آزمایش پاپ را در 21 سالگی توصیه می کنند. به طور کلی توصیه می شود آزمایش پاپ را هر سه سال یکبار برای زنان 21 تا 65 سال تکرار کنند. پزشکان عموماً بر این عقیده اند که اگر آزمایش های قبلی سرطان دهانه رحم منفی باشند، زنان می توانند در 65 سالگی آزمایش پاپ را متوقف کنند.

آزمایش های مخصوص آقایان

آزمایش سرطان پروستات

احتمال سرطان پروستات می تواند با یک معاینه دیجیتالی مقعدی یا با اندازه گیری میزان پادگن ویژه پروستات PSA) ( در خون شما تشخیص داده شود. البته هنوز بر سر سن شروع غربالگری سرطان پروستات و تکرار آن، بحث است.

توصیه می شود مردان بالای ۵۰ سال که تقریبا در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات هستند، و نیز مردان ۴۰ تا ۴۵ ساله که در خانواده سابقه سرطان پروستات داشته اند یا یکی از اقوام نزدیکشان از این بیماری فوت کرده است  آزمایش غربالگری را سالانه انجام دهند.

آنوریسم آئورت شکمی  )( AAA

خطر AAA در بین افراد بالای 60 سال و بالاتر افزایش می‌یابد. این بیماری به ویژه در آقایان مسن با 2 تا 13٪ از مردان بالای 65 سال گزارش شده است. این خطر در بین سالمندان سیگاری نیز بیشتر است.

بيماري ‌هاي جدي و مزمن اين روزها بسيار متداول شده‌اند بسياري از افراد در ترس ابتلا به آنها زندگي مي ‌كنند!  به جاي اينكه نگران اين باشيد كه چه اتفاقي  می افتد، براي پيشگيري اقدام ‌كنيد!

زندگي هيچ تضميني ندارد؛ تنها پیشگیری راه ‌گشاست. به سلامتی خود اهمیت دهید و شاد باشید. منتظر نمانید تا کار از کار بگذرد و بیماری ها به سراغ شما بیایند.

همین حالا شروع کنید؛ از پزشکان مشاوره بخواهید، آزمایش های لازم را انجام دهید! برای این کار می توانید از ارماطب و کارشناسان ما کمک بخواهید، این که چگونه شروع کنید؟ چه تست هایی انجام دهید؟ چگونه رژیم غذایی درستی داشته باشید؟

همه ی این نیازها را با خدمات پزشکی و پرستاری ارماطب، رفع کنید.

فقط به این دلیل که شما در حال پیر شدن هستید، فکر نکنید که نمی‌توانید مستقل و سالم باشید؛ شما سزاوار احساس خوب داشتن هستید. ارماطب با ارائه خدمات آزمایشگاهی در منزل و مراقبت از سالمندان در منزل به شما در حفظ سلامتی تان کمک می کند؛ کافی است از راه های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید:

INFO@Ermateb.Com